در وبسایت نورولند مقالات متعددی پیرامون حافظه، انواع مشکلات آن و راه‌هایی برای تقویت مشکلات جافظه بیان کردیم. در این مقاله به طور خاص به بررسی حافظه‌ دیداری و تقویت حافظه دیداری در کودکان می‌پردازیم.
حافظه دیداری یک مهارت حیاتی است که باید بسیار زودهنگام در کودکان توسعه یابد. بازی های ساده‌ای وجود دارند که برای تقویت حافظه دیداری در کودکان می‌توانید با فرزند خود بازی کنید تا از این طریق به پیشرفت آن کمک کنید.

حافظه دیداری چیست؟

ادراک دیداری شامل درک آنچه می‌بینید است. وقتی چیزی را می‌بینید، چشمان شما سیگنال‌هایی را به مغزتان می‌فرستند که باید در آن جا رمزگشایی شود و آنچه را که ارسال می‌شود درک کند. “حافظه دیداری تنها یک جنبه از ادراک و پردازش دیداری بوده و عبارت است از توانایی به خاطر سپردن آنچه دیده می‌شود.”
حافظه دیداری می‌تواند به دو بخش بلند مدت و کوتاه مدت تقسیم شود. حافظه دیداری بلند مدت به توانایی به خاطر سپردن چیزی که در گذشته دیده می‌شود اشاره دارد. حافظه دیداری کوتاه مدت به توانایی به یاد آوردن چیزی که اخیراً مشاهده می‌شود اشاره دارد. حافظه دیداری نقش مهمی در پیشرفت کلی کودک شما و مهارت‌های لازم برای موفقیت در مدرسه دارد.

اهمیت حافظه‌ی دیداری

حافظه‌ی دیداری یکی از موارد بسیار مهمی است که در کودکی بسیار راحت‌تر از بزرگسالی می‌توان به تقویت آن پرداخت. حافظه دیداری را می‌توان مهم‌ترین نوع حافظه دانست که در انواع دیگر حافظه هم تاثیرگذار است. زمانی که با کودک خود در سنین قبل از مدرسه تمارین حافظه دیداری انجام دهید، در دوران تحصیل به او کمک بسیاری خواهد کرد. کودکانی که از حافظه‌ی دیداری خوبی برخوردار نیستند، در نوشتن، خواندن و حتی بیان کلمات هم ممکن است دچار ضعف شود.

این کودکان به دلیل اینکه نمی‌توانند کلمات و حروف را به درستی به خاطر بسپارند، مجبورند که مدام به کتاب یا معلم یا والدین خود مراجعه کنند و همین امر کافیست تا تمرکز کافی برای خواندن و نوشتن نداشته باشند و زودتر از بقیه‌ی بچه‌ها خسته شوند. این نوع حافظه به کودکان کمک می‌کند تا مطالبی که معلم‌ به آن‌ها یاد می‌دهد را سریع‌تر یاد بگیرند. با تقویت حافظه‌ی دیداری کودکان رنگ‌ها، اعداد، اشکال و موارد مختلف را بهتر به خاطر می‌سپارند.

کودکی با حافظه دیداری ناکارآمد ممکن است در چه مهارت ها و فعالیت هایی به مشکل بخورد؟

• شناسایی و به خاطرسپاری حروف و سایر نمادهای رایج
• املای کلمات
• به خاطر سپاری مطالب
• یاداوری شماره تلفن یا اسامی افراد
• انجام ندادن کار و وظایفی که به او محول شده است

چند بازی برای تقویت حافظه دیداری در کودکان

در این بخش چند بازی و تمرین مناسب برای تقویت حافظه دیداری کودکان معرفی می‎‌کنیم که برای رشد این مهارت فوق‌العاده مهم در کودکتان، بسیار مفید است. علاوه بر این بازی‌های فیزیکی می‌توانید به بازی‌های بخش تقویت مهارت حافظه کودکان در نورولند نیز مراجعه کنید.

1. بازی کارتی حافظه

در این بازی تعدادی کارت که دو به دو شبیه به هم هستند را برای چند ثانیه به کودک نمایش می‌دهید. در این مدت کودک باید کارت‌هایی که دو به دو شبیه به هم هستند را به خاطر بسپارد. سپس کارت‌ها را به پشت برگردانید. حال کودک باید تلاش کند جفت کارت‌های شبیه به هم را که به خاطر سپرده بود؛ به نوبت برگرداند و به شما نشان دهد. هر بار که دو کارت انتخابی شبیه به هم نباشند یک امتیاز منفی محسوب شده و دو کارت دوباره به پشت برگردانده می‌شوند. بسته به تعداد کارت‌ها و میزان مهارت کودک؛ زمان نمایش کارت‌ها را مدیریت کنید.
این بازی به فرزندتان کمک می‌کند تا مکان چیزی را که قبلا دیده است؛ به خاطر بسپارد.

2. بازی کاسه‌های جادویی

تعدادی کاسه‌ی مشابه را روی میز قرار دهید. یک شی کوچک را انتخاب کرده و در برابر دیدگان کودک زیر کاسه‌ی مشخصی قرار دهید. از کودک بخواهید با دقت به کاسه‌ها نگاه کند. کاسه‌ها را بدون بلند کردن روی میز حرکت دهید. در نهایت از کودک بخواهید کاسه‌ای که شی هدف در آن بود را مشخص کند.

3. بازی چی دیدی؟

تعدادی شی مختلف را برای چند ثانیه در برابر دیدگان کودک قرار دهید. سپس آن‌ها را بپوشایند و از کودک بخواهید خیلی سریع به شما بگوید چه چیزی دید؟ می‌توانید در سطوح بالاتر پیرامون جزییات اشیا (مثل رنگ، اندازه و…) هم سوالاتی از کودک بپرسید.
می‌توانید به جای اشیا، از تصاویر و عکس‌ها هم برای انجام این بازی استفاده کنید. ترجیحا تصویری که جزییات زیادی دارد را انتخاب کنید.

4. بازی توپ‌هارو بچین!

در این بازی جذاب که می‌تواند به صورت گروهی انجام گیرد؛ به چند توپ رنگی نیاز داریم. توپ‌های رنگی را مطابق ویدئوی زیر به صورت تصادفی در یک ردیف بچینید و برای چند ثانیه به کودکان نشان دهید و سپس روی آن را بپوشانید و از آن‌ها بخواهید توپ‌ها را به ترتیبِ رنگی که دیده بود کنار هم قرار دهد.

5. بازی قدم‌هامو دنبال کن!

یک صفحه‌ی شطرنجی روی زمین رسم کنید. می‌توانید اگر در حیاط هستید این کار را با گچ انجام دهید و اگر داخل منزل هستید؛ با کاموا یا پارچه این را بسازید. سپس با دو پای خود روی تعدادی از این خانه‌ها‌ی شطرنجی بپرید. از کودکتان بخواهید مکان‌هایی که در آن‌ها بودید را به خاطر بسپارد. سپس به همان ترتیب در خانه‌ها بپرد.

6. بازی چی تغییر کرد؟

تعدادی شی را در مقابل کودک قرار دهید. سپس دور از چشم کودک یا جای آن‎‌ها را تغییر دهید، یا موردی از اشیا را حذف کنید، یا با شی جدیدی جابجا کنید و سپس از کودک بخواهید این تغییر را مشخص کند.
کار جالب دیگری که می‌توانید انجام دهید این است که می‌توانید از کودک بخواهید ظاهر شما (لباس‌ها، زیورآلات، رنگ لباس‌ها و…) را خوب بخاطر بسپارد. سپس به دور از چشم او یک تغییر در ظاهر خود انجام دهید (مثلا آستین لباستان را بالا ببرید) و از کودک بخواهید تغییر ایجاد شده را مشخص کند.

7. بازی پرسش و پاسخ

این شاید آسان‌ترین و دم دست‌ترین بازی برای تقویت هر نوع حافظه باشد. می‌توانید برای تقویت حافظه دیداری کودکتان از موارد دیداری پیرامونش از او سوالاتی بپرسید. مثلا سوال کنید یادت هست معلمت دیروز چه لباسی به تن داشت؟ به یاد داری که پدر دیشب چه رنگ پیراهنی را به تن داشت؟

8. ببین و بکِش!

تصویری را برای چند ثانیه به کودک نشان دهید و از او بخواهید خوب تصویر را به خاطر بسپارد. حال از او بخواهید هرچه از تصویر به یاد دارد را نقاشی کند. بعد از اتمام کارش  نقاشی را با تصویر تطبیق دهید. احتما دارد جزییات تصویر کشیده نشده باشد. پس یک بار دیگر تصویر را به او نشان دهید و بخواهید با توجه دوباره به تصویر جزییات آن را نیز به نقاشی اضافه کند. این کار را می‌توانید در هر چند مرحله که فکر می‌کنید نیاز است تکرار کنید.

منابع:
وبسایت empoweredparents و nspt4kids