تقویت مهارت دیداری کودکان

چشم‌ها نقش مهمی در رشد و پرورش کودکان دارند و مهارت‌های دیداری بخش مهمی از مهارت‌هایی هستند که کودک باید در طول فرآیند رشد و تکامل خود آن‌ها را یاد بگیرد و سپس تقویت کند. مهارت‌‌های دیداری به چند بخش تقسیم می‌شوند که هرکدام از آن‌ها می‌تواند به توسعه‌ی کلی این مهارت بینجامد. البته به خاطر داشته باشید که برای تقویت مهارت دیداری کودکان، باید به روی هر بخش به صورت مجزا کار کرد.

در این مقاله‌ی نورولند، تصمیم گرفتیم که به کمک مقالات معتبر تمامی زیرشاخه‌های این مهارت به همراه بازی‌هایی برای تقویت آن به شما معرفی کنیم تا با استفاده از آن‌ها بتوانید راحت‌تر روند رشد کودک خود را ادامه دهید. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

انواع مهارت دیداری کودک کدامند؟

مهارت‌ دیداری در واقع مهارتی است که عضو اصلی آن چشم است. به دلیل گستردگی فعالیت‌های چشم و قابلیت‌های فراوانی که دارد، این مهارت به 4 دسته گوناگون تقسیم می‌شود که این دسته‌ها عبارتند از:

• حافظـــه دیداری
• توجــــــه دیداری
• تمیــــــــز دیداری
• توالـــــی دیداری

در ادامه به بررسی هر کدام از این موارد می‌پردازیم و بازی‌های مناسبی که برای تقویت این مهارت‌ها مناسب هستند را بیان خواهیم کرد. همچنین پیشنهاد می‌کنیم اگر قصد دارید برای تقویت حافظه دیداری کودک بازی‌هایی را بیاموزید حتما به مقاله مربوطه که به آن لینک داده شده است مراجعه کنید.
همچنین بسیار توصیه می‌کنیم برای اینکه بازی‌های متفاوتی برای تقویت مهارت‌های مختلف کودکتان بیاموزید به اینستاگرام نورولند سری بزنید.

بازی برای تقویت مهارت دیداری کودکان

الف.‌ بازی برای تقویت حافظه دیداری کودکان

حافظه دیداری برای کودکان بسیار مهم است. کودکانی که در این مهارت با مشکل مواجه می‌شوند، معمولا بعد از ورود به مدرسه در دروس مختلفی با مشکل مواجه می‌شوند. حافظه فقط به دیدار ختم نمی‌شود و حافظه‌ی شنیداری هم بخشی از امور حافظه کودک را تشکیل می‌دهد.

اما به دلیل اینکه حافظه دیداری از حافظه‌ی شنوایی و کلا بینایی از شنوایی اهمیت بیشتری دارد، نباید آن را نادیده بگیرید. باید با کودکان خود تمرین کنید تا در نهایت حافظه‌ی دیداری فرزندتان را بهبود دهید. برای تقویت حافظه‌ی دیداری می‌توانید بازی‌های زیر را انجام دهید.

1-تصویر مخفی

دو تصویر به کودک خود نشان دهید و سپس آن را مخفی کنید. از کودک خود بخواهید تمام جزئیاتی که از تصاویر به خاطر می‌آورد را بیان کند. بعد از اینکه جزئیات را گفت، دوباره تصاویر را به او نشان دهید و مواردی که فراموش کرده بود را به او یادآور شوید. سپس دوباره تصاویر را مخفی کنید. این فرآیند را تکرار کنید تا کودکتان تمامی جزئیات مورد نظر شما از تصاویر را به خاطر بیاورد.

2- اسباب بازی چین

تعدادی از اسباب‌بازی‌های کودک را طبق چینشی خاص در مقابل چشمان او بچینید. بعد از کودک بخواهید تا چشمان خود را ببندد و ترتیب را به هم بریزید. در نهایت از کودک بخواهید که چشمان خود را باز کند و طبق ترتیب قبلی اسباب‌بازی‌ها را بچیند.

3-بیرون چی دیدی؟

زمانی که از بیرون به منزل می‌آیید، از کودک خود سوال کنید که در طول مدتی که بیرون بودید چه چیزهایی دیده است؟ این کار باعث می‌شود تا کودک تمامی مواردی که با چشم خود دیده است را به خاطر بیاورد.

4- بازی نورولند

از آن‌جاییکه نورولند به شکل تخصصی به تولید بازی برای تقویت حافظه دیداری کودکان می‌پردازد؛ توصیه می‌کنیم حتما بازی موبایلی تقویتی نورولند را برای کودکتان دانلود کنید.

همچنین برای تقویت مهارت کودک 3 تا 7 ساله‌تان  با بازی حتما به مقاله لینک شده مراجعه کنید.

ب.‌ بازی برای تقویت توجه دیداری کودکان

توجه نقش مکمل‌کننده‌ی تمرکز را دارد، اما برای تقویت توجه و تمرکز باید به صورت جداگانه روی آن‌ها کار کرد. توجه دیداری انواع مختلفی دارد، می‌تواند مداوم باشد، مثل کودکانی که قدرت تمرکز روی یک مسئله را برای چندین دقیقه به صورت مداوم دارند، یا انتخابی باشد، مثل کودکانی که قدرت این را دارند که افکار و عوامل مزاحم را نادیده بگیرند یا از انواع دیگر توجه مثل توجه متمرکز، توجه متناوب و توجه تقسیم‌شده باشد.  برای تقویت توجه دیداری، در انواع مختلفی که گفته شد، بازی‌های زیر مناسب هستند:

5- بازی فکری برای تقویت توجه دیداری کودکان

بازی‌های فکری که ذهن کودک را به کار می‌گیرد و برای بازی کردن آن نیاز به توجه و تمرکز بیشتری دارند، مثل شطرنج می‌تواند به خوبی توجه دیداری کودکان را درگیر کرده و آن را بهبود ببخشد.

6- پازل و جورچین

پازل‌ها، جورچین‌ها، سودوکو و بازی‌هایی از این دست نیازمند دقت و تمرکز و البته توجه هستند. بازی‌های این چنینی ممکن است در ابتدا برای کودکی که در این مهارت ضعف دارد، سخت باشد، پس در ابتدای راه هیچ اشکالی ندارد که در برخی موارد که کودک با مشکل مواجه شد، کمک او بیایید و بخشی از پازل را حل کنید.

7- بازی اختلاف اشیا

بازی‌هایی که در آن باید اختلاف بین تصاویر را پیدا کنند یا باید از بین وسایل و اجسام مختلف، چند شی خاص را پیدا کنند هم می‌تواند تاثیر بسیار زیادی در تقویت توجه دیداری کودکان داشته باشد.

8- بازی دسته بندی

چیدن اشیا به ترتیب حروف الفبا یا چیدن لوازم مختلف به ترتیب اندازه و شماره می‌تواند به تقویت توجه کودکان کمک کند.

9- شی رو بکش

یک تصویر را در مقابل کودک قرار دهید و از او بخواهید که مشابه آن را نقاشی کند.

ج.‌ بازی برای تقویت تمیز دیداری کودکان

تمیز دیداری جزو مهارت‌های دیداری است که کمتر به آن توجه می‌شود. اما برای کودکان مخصوصا بعد از سن مدرسه بسیار مهم و ضروری است. تمیز دیداری یا تشخیص دیداری به معنای توانایی متوجه شدن تفاوت‌های بین دو چیز است.

اگر کودک در این توانایی ضعیف باشد، ممکن است حروف را جا به جا بنویسد یا مثلا به جای حرف «ت» حرف «ب» را بنویسد. همچنین لغاتی مثل «زور» و «روز» را که حروف مشابهی دارند هم اشتباه می‌نویسند. برای بهبود تمیز دیداری می‌توانید تمارین زیر را انجام دهید:

10- بازی حروف یابی

حروفی که باهم مشابه هستند و ممکن است اشتباه بگیرد را به صورت جداگانه و مجزا بنویسید و از او بخواهید که بشمارد در متن مورد نظر چندتا از این حرف وجود دارد. این تمرین به کودک کمک می‌کند تا یک چیز را از محیط مشابه پیرامون او تشخیص دهد.

11- حدس تصویر

بازی دیگری که می‌توان انجام داد، این است که تصویری که برای کودک آشناست را طوری به کودک نشان دهید که به صورت کامل مشخص نباشد. حالا از او بخواهید که تصویر کامل را حدس بزند.

12- بازی ببین و بیاب

برای انجام این بازی، کافیست یک تصویر نامرتب به کودک نشان دهید و از او بخواهید تا یک شی را در آن پیدا کند. نمونه تصویر مناسب اجرای این بازی در پایین آمده:

د.‌ بازی برای تقویت توالی دیداری کودکان

ضعف در توالی دیداری در واقع به این معناست که کودک نمی‌تواند ترتیب اعداد، حروف، کلمات و خیلی از موارد دیگر را رعایت کند. مثلا در شمارش اعداد، اعداد را پشت سرهم نمی‌تواند بگوید و فقط اعدادی که در ذهنش می‌آیند را می‌گوید. ضعف در توالی دیداری علاوه بر ریاضی و درست نشمردن اعداد، می‌تواند در املا هم تاثیرگذار باشد و حروف در کلمات را درست ننویسد.

برای بهبود این بخش از مهارت‌های دیداری می‌توانید بازی‌های زیر را انجام دهید:

13- تقلید بازی برای تقویت حافظه دیداری کودکان

جلوی کودک خود بایستید و از او بخواهید که حرکاتی که شما انجام می‌دهید را بعد از شما تکرار کند. مثلا دست راست خود را بالا بیاورید، سپس دست چپ خود را روی سرتان بگذارید و بعد دوباره دست چپ را تکان دهید و اینبار روی پای خود قرار دهید. بعد از انجام حرکات خود از کودک بخواهید که آن‌ها را تکرار کند. این تمرین باعث تقویت توالی دیداری در او می‌شود.

14- توالی عددی

اعداد را پشت سرهم بنویسید و از او بخواهید که به ترتیب آن‌ها را نام ببرد.

15- شعر سرایی

استفاده از شعرهای موزیکال هم نوع دیگری است که می‌توانید شمارش و توالی را تقویت کنید.

16- بازی پرسش و پاسخ

همچنین می‌توانید بازی برای تقویت حافظه دیداری را بدین شکل که بعد از به خاطر سپردن، به ترتیب به شما جواب دهد، بهینه‌تر و البته سخت‌تر کنید.

در ادامه هم قصد داریم به شما چندین بازی برای تقویت مهارت دیداری کودکان معرفی کنیم تا با استفاده از آن‌ها تا حد زیادی به تقویت مهارت دیداری کودکان کمک کنید.

ه. دیگر انواع بازی برای تقویت مهارت دیداری کودکان

17- الگویابی

بازی‌های مربوط به الگویابی و تطابق‌پذیری جزو بازی‌هایی هستند که علاوه بر بهبود مهارت‌های گوناگون، به تقویت مهارت دیداری کودکان هم منجر می‌شود. برای انجام این بازی‌ها باید برای کودک خود یک الگوی خاص را درست کنید و از او بخواهید تا در میان موارد مشابه، الگوی خاص را پیدا کند. برای بازی‌های تطابق‌پذیری هم باید شکل یا مورد خاصی را با دیگر انواع آن تطابق دهند.

18- نقاشی

نقاشی کشیدن یکی دیگر از انواع بازی برای تقویت حافظه دیداری است که به واسطه‌ی آن می‌توانید مهارت‌های مربوط به چشم و ادراک بینایی کودک خود را تقویت کنید. اگر کودک شما سن کمی دارد هم از او بخواهید که ورق را خط‌خطی کند و رفته رفته با افزایش سن، نقاشی کشیدن را هم به او یاد دهید.

19- رنگ آمیزی

رنگ‌آمیزی شکل دیگری است که توسط آن می‌توان به بهبود مهارت دیداری کودک کمک کرد. به این شکل که یک نقاشی از قبل رنگ‌آمیزی شده را به کودک خود بدهید و از او بخواهید شکل جدیدی که در اختیار دارد را شبیه به آن نقاشی، رنگ آمیزی کند. علاوه بر این می‌توانید اشکال مختلفی را به رنگ‌های گوناگون در آورید، سپس با در اختیار گذاشتن همان اشکال رنگ نشده، از کودک بخواهید که هر شکل را شبیه الگو رنگ آمیزی کند.

20- یادگیری موارد پایه

شناخت اشیا، رنگ‌ها، اعداد و… این امکان را به کودک می‌دهد که با چیزهای مختلفی آشنا شود و به اصلاح چشم او با موارد بیشتری ارتباط برقرار کند. با گسترش دایره‌ی شناختی کودک می‌توان به تقویت مهارت‌های دیداری در او هم رسید.

پرسش و پاسخ 

سخن پایانی

مهارت دیداری در کودکان و راه‌های تقویتی آن مبحث بسیار گسترده‌ و در عین حال تقریبا متنوعی است که برای بررسی آن به چندین مقاله نیاز است. اما در این مقاله ما سعی کردیم تا 4 مورد از مهم‌ترین زیرشاخه‌های مهارت دیداری را به شما معرفی و بعد برای تقویت آن بازی‌های مرتبط و کارآمدی معرفی کنیم. مهارت دیداری شاید مهم‌ترین مهارتی باشد که کودک با تقویت آن می‌تواند تا در انجام دروس و یادگیری دیگر مهارت‌ها موفق باشد و همچنین هوش و خلاقیت خود را نیز افزایش دهد.

تلاش کردیم که در این مطلب به صورت مختصر و مفید به بررسی چند بازی برای تقویت حافظه دیداری بپردازیم. امیدواریم که این مطلب مورد استفاده شما قرار گرفته باشد و خوشحال می‌شویم اگر نظرات و تجربیات خود را درباره‌ی مهارت‌های دیداری و بازی‌های مربوط به آن در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.