در انتخاب محتوای مناسب کودک به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
از آنجایی که ما در عصر تکنولوژی زندگی می‌کنیم، رسانه‌ها اطراف مارا فرا گرفته‌اند و همه‌ی ما روزانه با حجم بسیار زیادی از محتوا روبرو می‌شویم. فرزندانمان هم از این محتواها مصون نیستند. کودکان این روزها در معرض محتواهای متنی، بصری، صوتی و… بسیاری قرار می‌گیرند که با درنظر گرفتن بی‌تجربگیِ آنها، باورپذیری بسیاری بر آنها دارند.
اما نقش والدین در ارائه یا انتخاب محتوای مناسب کودک چگونه است؟ آیا می‌توانیم محتواهای در دسترس فرزندانمان را کنترل کنیم؟ در این مقاله نورولند به بررسی تاثیرات مثبت و منفی محتوا بر روی کودک می‌پردازیم و به سوالات مطرح شده در این حوزه پاسخ می‌دهیم. زیرا یک پدرومادر خوب باید بتوانند دسترسی کودک را به محتوای مناسب فراهم سازند.
محتوا چیست؟
به شکل خاصی از اطلاعات که دارای ساختاری مشخص است و پیامی به ما منتقل می‌کند محتوا می‌گویند. حاوی داده‌هایی است که به شکل مستقیم یا غیرمستقیم، اطلاعاتی را به ما منتقل میکنند. محتواها انواع مختلفی از جمله متنی، بصری، تعاملی و… دارند و از طریق کانال‌های مختلفی که به اصطلاح به آنها رسانه یا مدیا می‌گوییم، به دست مخاطب می‌رسد.
در این میان میتوان از اینترنت، تماشای تلویزیون کودک ، تلفن‌های همراه و کتاب‌ها به عنوان شناخته شده‌ترین رسانه‌های حوزه کودک نام برد. در نتیجه کودکان بیشتر محتواهای در دسترس خود را از طریق این کانال‌ها پیدا میکنند. همانطور که می‌دانید تمام محتواهای موجود در این رسانه‌ها مناسب کودک نیستند و ما به عنوان والدین، مسئول کنترل محتواهای در دسترس کودکان هستیم.
مزایا و معایب دسترسی کودک به محتواهای متنوع
از جمله مزایای استفاده‌ی بچه‌ها از تکنولوژی و دسترسی آنها به منابع محتوایی مختلف میتوان به سرگرم شدن بچه‌ها در کنار دسترسی آسان و رایگان به محتواهای آموزشی اشاره کرد. که از جمله‌ی این محتواهای تقویتی و آموزشی مناسب کودک میتوان از بازی‌های تقویتی و آموزشی مثل نورولند نام برد که از اینجا قابل دانلود است. ضمنا برای کسب اطلاعات دقیق و جامع از این بازی و بررسی بخش‌های کامل این بازی و آشنایی با تانی این مقاله را مطالعه کنید.
اما این همه‌گیری دسترسی به محتوا، معایبی نیز دارد. مانند:
- اعتیاد به رسانه‌ها
- هدر رفتن زمان کودک
- تاثیرات منفی بر سلامت جسمانی کودک (مانند مشکلات بینایی، کم تحرکی و چاقی)
- جلوگیری از رشد تعاملات
- احتمال وقوع آسیب‌های روانی ناشی از روبرو شدن با محتواهای غیراخلاقی.
درسال‌های اخیر و با فراگیرشدن اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، کانال‌های در اختیار کودکان گسترده‌تر شده و دسترسی آنها به مطالب گوناگون بیشتر شده است. و از آنجا که سیستم‌های کنترل محتوا عمر خیلی طولانی ندارند، کودکان زیادی در طی این مدت، به علت قرار گیری در معرض محتوای نامناسب آسیب دیده‌اند.
محتوای مناسب کودک
برای تعیین محتواهای مناسب کودک باید به دو ویژگی دقت کرد. ویژگی اول مناسب بودن محتواها برای سن کودک است و مورد بعدی داده‌های موجود در همین محتوای مناسب کودک است. یعنی نمیتوان به صرف رده بندی سنی محتوا، به آن اعتماد کرده و بدون کنترل آن را در اختیار کودکان قرار داد. در اینجا پیشنهاد می‌کنیم برای اینکه در همه‌ی زمینه‌ها والد آگاهی باشید حتما به اینستاگرام نورولند سری بزنید و از راهکاری مفید آن کمک بگیرید.
محتواهای نامناسب برای کودک
- محتواهای حاوی داده‌های جنسی و جنسیتی
- محتواهای ترویج دهنده‌ی خشونت
- محتواهای ساخته شده برای بزرگسالان
کودکان بیشتر در معرض چه محتواهایی قرار دارند؟
از میان محتواهایی که این روزها بیشتر در معرض دید بچه‌ها هستند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1-برنامه‌های تلویزیونی
2-بازی‌ها و برنامه‌های ویدیویی
3-تصاویر و ویدیوهای موجود درشبکه‌های مجازی
4-محتواهای وبسایت‌ها
می‌خواهید بدانید که
” تماشای تلویزیون کودک را چگونه تحت تاثیر قرار می‌دهد؟”
حتما این مقاله را مطالعه کنید!
کنترل محتوای مورد استفاده کودک
با اینکه کنترل محتواهای در دسترس بچه‌ها سخت هست ولی غیرممکن نیست. روش‌های زیر برای کنترل محتوای مورد استفاده‌ی کودک پیشنهاد می‌شوند:
1- محتوای مناسب کودک را انتخاب کنید
بچه‌ها باید به ارتباط گرفتن با محتواهای مناسب سن خود عادت کنند. نهادینه کردن این موضوع از سنین کم آسان‌تر خواهد بود؛ به این شکل که اگر شما از سنین کم استفاده‌ی کودک از مدیا ها را محدود به زمان‌های خاص و محتواهای خاص نمایید و به او بیاموزید که هرمطلبی ارزش دیدن و شنیدن ندارد، فرزندتان نحوه‌ی صحیح استفاده از مدیا را یاد خواهد گرفت. در این راستا کنترل مجوزهای محتواها (مثلا شابک کتاب یا مجوزهای بازی‌های رایانه‌ای) کمک کننده خواهد بود.
2- زمان استفاده را محدود کنید
همانطور که برنامه‌ریزی در تمامی جنبه‌های زندگی ضروری است. در استفاده از محتواها نیز باید با برنامه عمل کنید. فرزند شما باید بداند روزانه چند دقیقه اجازه دارد تا از اینترنت، برنامه‌های تلویزیونی یا بازی‌های موبایلی استفاده کند.
3- به فرزندتان بیاموزید تا هرچیزی را باور نکند
کودک باید بداند که تمام مطالب منتشر شده در اینترنت یا تمام صحنه‌های برنامه‌های تلویزیونی بر اساس واقعیت نیستند. آنجا که ممکن است کودک محتواها را باور کرده و از آنها تاثیر بپذیرد بهتر است او را با مفهوم زندگی اسلایسی آشنا کنید. فرزند شما باید بداند که آنچه افراد از زندگی شخصی خود در فضاهای مجازی منتشر میکنند یا آنچه در تبلیغات دیده می‌شود صرفا براساس واقعیت نبوده و تنها یکی از جنبه‌های زندگی است. چه بسا کودکانی که با باور زندگی اسلایسی نمایش داده شده در فضاهای مجازی، دچار کمبود اعتماد به‌نفس و عزت نفس شده‌اند.
4- الگوی خوبی باشید
استفاده از رسانه‌ها از جمله رفتارهایی است که کودک در آن به شکل منفعل عمل می‌نماید. اگر کودک شما در اطراف خود افرادی را ببیند که در استفاده از رسانه‌ها رفتار صحیحی دارند و به درستی و به اندازه از آنها استفاده میکنند، خود نیز استفاده‌ی صحیح از رسانه‌ها را می‌آموزد. در این موضوع بزرگترین الگو والدین هستند. اگر در خانه‌ی شما تلویزیون همیشه روشن است یا در تمامی اوقات فراغت خود، مشغول وقت گذرانی در فضاهای مجازی هستید؛ نمی‌توانید از کودک انتظار داشته باشید که به تماشای همه‌ی برنامه‌های مناسب و نامناسب تلویزیون یا گرفتن ویدیوهای مختلف از خودش عادت نکند.
5- با تکنولوژی آشنا شوید
والدینی که با پیشرفت تکنولوژی همراه نمی‌شوند و از اطلاعات به‌روز دنیا بی‌خبر هستند، با دور ماندن از جو موجود در جامعه، موجب به‌وجود آمدن شکاف نسلی شده و از فرزندان خود دور می‌مانند.
6- تفریحات متنوعی در نظر بگیرید
کودکان زمان زیادی را به بازی می‌گذرانند. اگر این بازی‌ها انواع مختلفی نداشته باشد؛ کودک مجبور می‌شود برای سرگرم کردن خود از رسانه‌ها استفاده کند. این اتفاق باعث عادت کردن کودک به استفاده از رسانه‌ها می‌شود و او در تمام لحظات فراغت خود سریعا به سمت تلفن همراه یا تلویزیون و اینترنت روی‌خواهد آورد.
7- محتواها را کنترل کنید
کنترل محتواهای در دسترس کودک از 2 منظر ضروریست که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت:
1-کنترل زمان استفاده
همانطور که قبلاً گفتیم هر خانه‌ای باید برای استفاده از رسانه‌ها زمان‌بندی خاصی داشته باشد. برای مثال کودک شما باید بداند که روزانه نیم‌ساعت مجاز به بازی کردن با تلفن‌همراه است. این کار باعث کنترل زمان استفاده‌ی کودک از رسانه‌ها می‌شود. بازی موبایلی نورولند با داشتن قابلیت کنترل زمان بازی کودک، به شما کمک می‌کند تا از بازی‌کردن زیاد کودکان جلوگیری کنید.
2-کنترل محتوا
محتواها باید عاری از خشونت، موارد جنسی، نژادپرستی و مطالب بزرگسالانه باشد. در این زمینه بهتر است شما به کنترل اساسی محتواها بپردازید. برای مثال اگر کودک شما به دنبال پیدا کردن بازی‌های موبایلی و دانلود آن‌هاست شما می‌توانید در زمان جستجو در کنار او باشید، یا از موتور‌های جستجوی مناسب کودکان که تنها محتواهای ویژه‌ی کودک را به نمایش می‌گذراند استفاده نمایید.
کار بعدی که در زمینه‌ی کنترل محتوا می‌تواند موثر باشد، این است که هیچ دستگاه متصل به اینترنتی را بدون قفل کردن برنامه‌های نامناسب در اختیار کودک قرار ندهید. برای این کار می‌توانید از اپلیکیشن‌های قفل کننده‌ی گوشی موبایل استفاده کنید. و با استفاده از آنها شبکه‌های مجازی و دیگر برنامه‌های مناسب بزرگسالان را قفل نمایید. سپس می‌توانید به راحتی، تلفن همراه خود را در اختیار کودک قرار دهید.
سخن آخر
درنهایت میتوان گفت که رسانه‌ها و دسترسی به محتوا، از اتفاقات خوب رخ داده در عصر حاضر است که والدین می‌توانند با کنترل و مدیریت صحیح محتواهای در دسترس کودکان، آنها را از مزایای آن بهره‌مند کنند. محتوای دیجیتال مورد علاقه‌ی کودک شما کدام است؟ آیا کودک شما بیشتر به برنامه های تلویزیونی علاقه‌مند است یا بازی‌های ویدیویی؟
[…] حفاظت از کودک در برابر محتوای نامناسب را در این مقاله […]