18 روش‌ ساده و بی نظیر برای آموزش ریاضی به کودکان

ریاضی از آن دسته دروسی است که خیلی از کودکان به یادگیری آن علاقه ندارند. یکی از دلایلی که ریاضی برای بچه‌ها درس سختی به حساب می‌آید، این است که آموزش ریاضی برای کودکان جذابیتی ندارد. اگر بازی و دیگر روش‌های خلاقانه را به آموزش ریاضی اضافه کنیم، جذابیت آن را برای کودکان افزایش می‌دهیم و راحت‌تر آموزش ریاضی به کودکان را پیش می‌بریم.

مهارت ریاضی کودکان در آنچه در مدرسه یاد می‌گیرند خلاصه نمی‌شود، بلکه بسیاری از چیزهایی که در روزمره از آن استفاده می‌کنیم مانند حل مسائل یا استفاده از چپ و راست و جهت‌های جغرافیایی، به درک ریاضی مربوط است. 

به همین خاطر است که باید سعی کنید به عنوان والدین کودکان این دانش را به کودک یاد دهید. در این مقاله نورولند به شما کمک می‌کنیم تا روش‌های خلاقانه آموزش ریاضی به کودکان را یاد بگیرید. 

نکته: درصورتی‌که نمی‌دانید فرزند شما در هر سن باید چه چیزهایی را در زمینه ریاضی بلد باشد؛ در انتهای این مقاله یک لیست از مهارت‌های ریاضی کودکان در سنین مختلف قرار داده شده است. 

در ادامه با هم هریک از مهارت‌های ریاضی را شناخته و برای آن‌ها روش‌های آموزشی خلاقانه پیشنهاد می‌کنیم:

18 روش آموزش انواع مهارت ریاضی به کودکان

روش‌های زیر راه‌هایی را نشان می‌دهد که می‌توانید با ایجاد کنجکاوی طبیعی در کودک و تفریح ​​با هم، به او در یادگیری مهارت‌های اولیه ریاضی کمک کنید. به علاوه بازی نورولند را به شما پیشنهاد می‌کنیم که برای تقویت مهارت‌های ریاضی کودکان بخش‌های جذاب و مختلفی دارد.

 همچنین استفاده از مقاله بازی‌ ریاضی برای کودکان و بازی‌های آموزش داده شده در اینستاگرام نورولند را برای دیدن راهکار و بازی‌های متنوعی ریاضی دیگر، توصیه می‌کنیم. 

اول. شناخت اعداد

شناخت اعداد از آن دسته مهارت‌هایی است که باید تا قبل از مدرسه به کودکان یاد دهید. برای دیدن بازی‌های شمارش کودکان به مقاله آموزش اعداد به کودکان مراجعه کنید. 

1- نقاشی اعداد

در این روش آموزش اعداد به کودکان کافیست تا چند شی رنگی را در مقابل کودک بگذارید. (مثلا 5 تکه کاغذ رنگی سبز، 2 تکه قرمز، یک تکه سفید و…. ) در کنار این اشیا روی یک برگه اعداد مختلف را بزرگ بنویسید. کودک باید تعداد هر رنگ از کاغذ رنگی‌ها را بشمارد و بعد با استفاده از رنگ انگشتی عدد موجود را به همان رنگ در بیاورد. مثلا عدد یک را سفید و عدد 5 را سبز کند. 

دوم. شمارش اعداد (از یک، برعکس یا چندچندتا)

شمردن از همان مهارت‌هایی است که کودکان باید آن را تا قبل از شروع مدارس یاد بگیرند. درمورد روش‌های آموزش اعداد به کودکان مفصلا در مقاله لینک داده شده، صحبت کرده‌ایم اما در این مقاله هم مروری داریم. 

2- شمارش را به بخشی از زندگی تبدیل کنید.

در طول یادگیری شمارش، باید کودکان متوجه کرد که شمارش کاری عمومی است و همه جا استفاده می‌شود. برای این کار وقتی از کودک کمک می‌گیرید تا میوه بشویید، میوه‌ها را بشمارید. 

3- همه چیز را بشمارید.

هرچیزی که در اطراف شما و در محیط قرار دارد را می‌توانید بشمارید. مثل موارد زیر:

اشیا: انگشتان دست و پا، غذا، میوه، اسباب‌بازی‌ها، اجسام در طبیعت مثل، سنگ‌ها، برگ‌ها، شاخه‌ها، لباس‌ها، لوازم آشپزخانه و درپوش‌های بطری.

حرکات: شمارش پله‌ها در حین رفت‌ و آمد، تعداد دست زدن، تعداد بغل‌ها، تعداد بپر بپرها، و تعداد استفاده از وسایل در زمین‌بازی. 

نکته: حین آموزش شمردن به کودکان از مقادیر کم‌ شروع کنید، مثلا در ابتدا فقط 1 و 2 را بشمارید و سپس به تدریج اعداد دیگر را اضافه کنید.

−برای اطلاع از علائم اختلالات ریاضی به مقاله اختلال یادگیری ریاضی مراجعه کنید.–

سوم. درک اندازه و اندازه گیری

مفاهیمی مثل طول، قد و وزن یک شی، یا حتی زمان به ریاضیات ربط دارند. 

برای آموزش این مفهوم از حدود دوسالگی وقتی مشغول پخت کیک برای فرزندتان هستید؛ با نشان دادن مقدار شکر و آرد لازم به وسیله‌ی یک فنجان مفهوم اندازه‌ و وزن را به او معرفی کنید.

4- تقویم را به کودک یادآوری کنید.

از یک تقویم برای صحبت در مورد تاریخ، روز هفته و آب و هوا استفاده کنید. تقویم‌ها شمارش‌، توالی‌ها و الگوها را تقویت می‌کنند. با گفتن در مورد هوای سرد و پرسیدن از کودک خود، مهارت‌های تفکر منطقی ایجاد کنید. برای مثال بپرسید: وقتی هوا سرد است چه می‌پوشیم؟ این کار کودک شما را تشویق می‌کند که بین هوای سرد و لباس گرم ارتباط برقرار کند.

5- چی، چه اندازه‌ای است؟

به اندازه اشیای موجود در جهان پیرامون خود توجه کنید.

مثال: این کتاب صورتی بزرگترین کتاب ماست. کتاب جیبی آبی کوچکترین کتاب ماست.

از کودک خود بخواهید در مورد اندازه خودش نسبت به اشیا دیگر فکر کند ( مثال: آیا زیر میز جا می‌شوی؟ زیر صندلی؟ من چطور؟).

6- از شکل‌ها کمک بگیرید.

با کودک خود در مورد هر شکلی صحبت کنید. اشکال موجود در اطراف را بررسی کنید. رنگ‌ها را توصیف کنید. از کودک خود بخواهید “روی دایره بپرد” یا “روی شکل قرمز بپرد”.
در کل به اشکال و رنگ‌های مختلفی که در طول روز می‌بینید اشاره کنید. هنگام پیاده روی، ممکن است یک علامت مثلث شکل را نشانش دهید که زرد است. در داخل یک فروشگاه ممکن است یک تابلوی مستطیل شکل را نشانش دهید که قرمز است.

چهارم. شناسایی کمیت (بیشتر و کمتر و مساوی)

یاد دادن مفهوم هم تعدادی یا بیشتر و کمتر بودن اشیا از مفاهیم پایه ریاضی است که با استفاده از روش‌های زیر قابل آموزش است:

این مفهوم در روزمره نیز بسیار پرکاربرد است. مثلا وقتی شما دوشکلات با اندازه مختلف به کودک نشان می‌دهید، کودک باید بتواند شکلات بزرگتر را انتخاب کند.

7- آشپزی کنید!

کودکان خردسال می‌توانند به پر کردن، هم زدن و ریختن کمک کنند. از طریق این فعالیت‌ها، كودكان به طور طبیعی مفهوم اندازه گیری، افزودن و تخمین را می‌آموزند.

پنجم. درک فضایی

درک فضا، شکل، اندازه، موقعیت، جهت و حرکت در این دسته از آموزش‌ها می‎‌آید و با استفاده از روش‌های زیر قابل تقویت است: 

8- قدم بزنید

پیاده روی به کودکان فرصت‌های زیادی برای مشاهده و مقایسه می‌دهد.

حین پیاده روی می‌توانید هرکدام از مهارت‌های زیر را با استفاده از سوالات روبرویش به کودک بیاموزید: 
اندازه– کدام سنگ بزرگتر است؟
ارزیابی– چند بذر پیدا کردیم؟
شباهت‌ها و تفاوت‌ها– آیا اردک مانند خرگوش دارای خز است؟
دسته بندی– آیا می‌توانی تعدادی برگ قرمز پیدا کنیی؟
تخمین فاصله– آیا پارک نزدیک خانه ماست یا خیلی دور؟
شمارش– بگذار ببینیم چند قدم را باید برداریم تا به کنج دیوار برسیم.

9- آدرس ما کجاست؟

با کودک 3 ساله خود، شروع به آموزش آدرس و شماره تلفن خانه خود کنید. با کودک خود در مورد چگونگی پلاک داشتن هر خانه و اینکه خانه یا آپارتمان شما یکی از این مجموعه‌هاست و هرکدام شماره خود را دارند با او صحبت کنید.

ششم. درک شکل و الگوها

الگوها چیزهایی هستند (اعداد، اشکال، تصاویر) که به روشی منطقی تکرار می‌شوند. با استفاده از الگوها، کودک می‌تواند رفتار بعدی را حدس بزند. درک شب و روز و اینکه وقتی تاریک است می‌خوابیم، از اولین مراحل یادگیری این موضوع است. 

10- بازی‌های دسته بندی

به کودکان اجازه دهید ماکارانی خام، دانه‌ها، انواع مختلف غلات خشک یا تکه‌های کاغذ را براساس اندازه، رنگ و چیزهای دیگر دسته بندی کنند. 

هفتم. حل مسئله

توانایی تفکر برای حل مسائل روزمره‌ای که می‌تواند بیش‌از یک پاسخ داشته‌باشد، در این بخش می‌آید. تقویت حل مسئله یعنی کودک یاد بگیرد تا با استفاده از مهارت‌های مختلف، یک پاسخ منطقی پیدا کند. 

11- بازی‌های لمسی را فراموش نکنید.

اشکالی مثل دایره، مربع و مثلث را بر روی یک مقوای محکم برش دهید. بگذارید فرزندتان شکل را با چشمان باز و سپس بسته آن‌ها را لمس کند. این بازی را از حدود یکسالگی می‌توانید انجام دهید. 

هشتم. اعمال ریاضی

جمع، تفریق، ضرب و تقسیم از موضوعاتی است که با شروع مدرسه رفتن کودک باید آن‌ها را یاد بگیرد. اما اگر فرزند شما با یادگیری این اعمال به روش سنتی ارتباط برقرار نمی‌کند می‌توانید از روش‌های زیر کمک بگیرید:

نکاتی درباره چگونگی آموزش جمع و تفریق به کودکان 

بعد از اینکه کودک شما شمارش را به خوبی یاد گرفت، نوبت آن است که جمع و تفریق را بیاموزد. در وعده‌های غذایی یا در هنگام خوردن میان‌وعده‌هایی مثل میوه، می‌توانید این تمارین را با کودک خود انجام دهید.

12- جمع و تفریق در خانه را فراموش نکنید.

به عنوان مثال، زمانی که کودکتان میوه‌ای از شما طلب می‌کند، آن میوه را به چند تکه تقسیم کنید و سپس درون بشقاب او بگذارید. بعد از خوردن چند تکه می‌توانید تمرینی برای تفریق با او انجام دهید و تعداد را از او بپرسید. با اضافه کردن تکه‌های بیشتر به بشقاب او نیز می‌توانید تمرینی برای عمل جمع انجام دهید.

پختن برنج یک روش طبیعی دیگر برای آموزش ریاضی است. با اندازه‌گیری پیمانه‌ها، می‌توانید عمل جمع را به خوبی به کودکان خود آموزش دهید. علاوه بر این کودکان یاد می‌گیرند که اندازه می‌تواند در مزه‌ی نهایی اثر بگذارد و غذا را خوشمزه‌تر کند.

همانطور که شما مدل‌های جمع و تفریق را در موقعیت‌های مختلف تنظیم می‌کنید، فرزندان شما هم یاد می‌گیرند که در موقعیت‌های بیشتری سوالات ریاضی خود را بپرسند. و همین روند باعث می‌شود که هم به ریاضی علاقمند شوند و هم روند بهتری را در پیش بگیرند.

13- آموزش جمع و تفریق در پارک

زمین‌ بازی گنجینه‌ای از فرصت‌های آموزشی برای کودکان است.

وقتی کودکتان از نردبان سرسره بالا می‌رود و چند پله را پشت سر می‌گذارد، از او بپرسید: «چند پله دیگر برای رسیدن به بالا لازم است؟»

14- شمارش معکوس قبل از رفتن به خانه

 یکی دیگر از روش‌های موثر برای آموزش جمع و تفریق است که بسیاری از مادران آن را انجام می‌دهند. مثلا به کودک خود بگویید که 10 بار دیگر فرصت دارد تا از سرسره استفاده کند. بعد از اینکه چندبار سرسره بازی کرد، به او بگویید که چند مرتبه بازی کرده و چند مرتبه دیگر فرصت دارد که بازی کند. این کار باعث می‌شود که کودکان در حین بازی، ریاضی را بدون آنکه متوجه شوند یاد بگیرند.

15- شعر و آهنگ بخوانید.

آهنگ‌هایی بخوانید که قافیه، تکرار یا اعدادی در آن‌ها باشد. آهنگ‌ها الگوها را تقویت می‌کنند. این کار می‌تواند به آموزش جمع و تفریق کودک کمک کند.

نکاتی درباره آموزش ضرب و تقسیم به کودکان

بعد از شمارش و آموزش جمع و تفریق، نوبت به ضرب و تقسیم می‌رسد. ضرب و تقسیم را هم می‌توان مثل دو مفهوم قبل، به سادگی به کودکان آموزش داد. فقط کافیست از وسایلی که دم دست خود دارید، بهترین استفاده را کنید.

16- سه ایده آموزش ضرب و تقسیم در خانه

برای مثال، می‌توانید سنگ‌های کوچک را به 3 گروه تقسیم کنید. و در هر گروه سنگ‌ها دوتایی باشند. بعد از جمع این سنگ‌ها می‌توانید عمل ضرب را به کودک آموزش دهید. به فرزند خود بگویید 2+2+2 یعنی 3 تا دسته دوتایی قرار است با هم جمع شوند، پس 3 ضربدر 2 می‌شود 6 (مجموع تعداد سنگ‌ها).

در موارد دیگر، شما می‌توانید آن را با هر آنچه که فرزندتان بر روی آن کار می‌کند، ترکیب کنید. مثلا فرزند شما تصمیم می‌گیرد کاردستی با چوب بستنی بسازد. برای هر کاردستی هم به 3 چوب بستنی نیاز دارد. شما می‌توانید یک تمرین ساده در این موقعیت با کودک خود انجام دهید و او را متوجه کنید که با عمل ضرب خیلی سریع می‌تواند به جواب مورد نظر برسد و تعداد لازم را تهیه کند.

همچنین برای تقسیم هم می‌توانید از زندگی روزمره خود استفاده کنید.

به عنوان مثال، زمانی که ما غذا یا اسباب‌بازی را به اشتراک می‌گذاریم و می‌خواهیم به طور مساوی تخصیص دهیم، این مثال مربوط به تقسیم است. مثلا می‌توانید از کودک خود سوال کنید که اگر ما ۱۲ توت‌فرنگی را از بازار خریده باشیم، و همه افراد خانواده ما مقدار یکسانی بخواهند، به هر فرد باید چند توت‌فرنگی بدهیم؟

17- روش خلاقانه آموزش کسر به کودکان

آموزش کسر را به راحتی می‌توانید با پختن کیک یا برش پیتزا به کودکان خود آموزش دهید. به این صورت که زمانی که پیتزا را آماده کردید، هر برشی که می‌زنید، به کودک خود یاد دهید که به چند بخش تقسیم شده است و معنای آن چیست؟ فقط حواستان باشد که خودتان برش را انجام دهید و از دادن چاقو به کودکان خود پرهیز کنید.

18- آموزش ریاضی با وسایل موجود در طبیعت

یک سبد از اسباب بازی، سنگریزه یا دکمه‌های کوچک جمع کنید. آن‌ها را با کودک خود بشمارید. آن‌ها را بر اساس اندازه، رنگ یا کاری که انجام می‌دهند مرتب کنید (به عنوان مثال، تمام اتومبیل‌های موجود در یک دسته، همه حیوانات در دسته دیگر). این کار برای آموزش جمع و تفریق به کودک مفید است.

در ادامه به بررسی مهارت‌های ریاضی که کودکان در هر سنی باید بلد باشند می‌پردازیم:

مهارت های ریاضی در سنین مختلف (بدو تولد تا 9 سالگی)

کودکان با سرعت متفاوتی نسبت به هم رشد می‌کنند. با این حال، در سنین خاصی، یادگیری شمارش در آن‌ها پیشرفت‌های ویژه‌ای می‌کند. در ادامه مهارت‌های ریاضی که کودکان در سنین مختلف به دست می‌آورند را بررسی می‌کنیم:

الف-سنین قبل از مدرسه

0 تا 12 ماهگی

کودک در بدو تولد و در راستای آموزش مفاهیم پایه ریاضی کودک:

• شروع به درک روابط علت و معلولی می‌کند.
• شروع به درک اندازه ها می‌کند و به اشیای بزرگتر توجه نشان می‌دهد.
• شروع به درک کلمات مرتبط با کمیت می‌کند.
• شروع به درک ارتباط بین وقایع می‌کند. (مثلا باز کردن در به معنای آمدن مامان است.)

1 تا 2 سالگی

با گذر از 1 سالگی مهارت‌های ریاضی کودک در راستای یادگیری اعداد به موارد زیر ارتقا پیدا می‌کند:

• می‌توانند از انگشتان خود برای نشان دادن اعداد نامفهوم استفاده کند. (چون حالا رابطه بین اعداد و کلمه سوالی چند را می‌داند.)
• درکی از اشکال هندسی دارد.
• می‌تواند کلماتی را که نشان دهنده مقایسه یا اندازه گیری هستند مانند پشت سر یا سریعتر درک کند.
• می‌تواند شروع به حفظ شماری اعداد کند، اما ممکن است ترتیب اعداد را درست نداند.
• 

 آموزش اعداد به کودکان 4 ساله و 3 ساله

• می‌تواند ارتفاع یک پله یا اندازه دو قسمت یک خوراکی را مقایسه کند.
• می‌تواند چند شکل هندسی را تشخیص دهد.
• می‌تواند اشیا را بر اساس رنگ مرتب کند.
• می‌تواند بین اعداد و نام اعداد مانند گفتن عدد دو و وجود دو شی ارتباط برقرار کند.
• می‌تواند تا 10 یا 20 بشمارد.(البته این شمارش بستگی به میزان آموزش اعدادی دارد که شما به کودک یاد داده‌اید.)

ب-سنین مدرسه

 آموزش اعداد به کودکان 5 ساله

با شروع پیش دبستانی یادگیری اعداد در کودک به حدی رسیده‌است که:

• بتواند برای شمارش از انگشتان خود استفاده کند.
• بتواند نقشه‌های بسیار ابتدایی را دنبال کند.
• بتواند اشکال متقارن بکشد.
• بتواند دستورالعمل هایی را که دارای چندین مرحله است، درک کرده و دنبال کند.

 آموزش اعداد به کودکان 6 تا 7 ساله

با شروع مدرسه کودک در حدی اعداد را آموخته که:

• می‌تواند تفاوت بین اشکال دو بعدی و سه بعدی را درک کند.
• می‌تواند تا 100 را یکی-یکی، دوتا-دوتا، پنج تا-پنج تا و ده‌تا-ده‌تا بشمارد.
• می‌تواند اعداد 0 تا 100 را بنویسد و بفهمد.
• می‌تواند کلمات اعداد یک تا بیست را بنویسد و تشخیص دهد.
• می‌تواند جمع و تفریق انجام دهد.

 آموزش اعداد به کودکان 8 تا 9 ساله

تا کلاس سوم مهارت ریاضی کودک در حدی پیشرفته کرده که:

• می‌تواند ضرب و تقسیم را بلد باشد.
• می‌تواند جمع و تفریق را انجام دهد.
• می‌تواند پول را اداره کند.
• می‌تواند از کاغذ و مداد برای حل مسائل ریاضی استفاده کند.

اگر کودک شما هنوز به مهارت‌های لازم ریاضی برای سن خودش دست نیافته‌است؛ دیدن مقاله اختلال ریاضی را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

در نهایت سوالی که پیش می‌آید این است که چه زمانی باید آموزش ریاضی برای کودکان را شروع کنیم؟ در ادامه جواب این سوال را می‌بینیم: 

چه زمانی باید آموزش ریاضی برای کودکان را شروع کنیم؟

قبل از اینکه کودک به حرف بیفتند. تا قبل از صحبت کردن، بچه‌ها همه چیز را جذب می‌کنند. شمارش انگشت‌ها و انگشتان پا، بغل‌ها و بوسه‌ها به آن‌ها کمک می‌کند تا با عشق و محبت با اعداد ارتباط برقرار کنند.

6 واقعیت مهم در مورد آموزش ریاضی به کودکان

دانستن این بدیهیات به شما کمک می‌کند تا اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنید و اطلاعات کامل‌تری درباره‌ی یادگیری فرزند خود داشته باشید.

1. بسیاری از والدین و معلمان قادر به تدریس اصول اولیه ریاضی ( مثل آموزش جمع و تفریق) به بچه‌های خود هستند.
2. مفاهیم عینی باید قبل از تفسیر نشانه‌ها به کار روند (برای مثال، اعداد، معادلات).
3. هر بچه‌ای با سرعت خودش یاد می‌گیرد. پس به فرزند خود فشار نیاورید.
4. اساس ریاضیات (مانند آموزش جمع و تفریق) می‌تواند در هر جایی آموزش داده شود.
5. یک درس به خودی خود می‌تواند بسیار اثرگذار باشد.
6. کودکان می‌توانند یاد بگیرند چطور به طور همزمان مفاهیم مختلف ریاضی را یاد بگیرند.

اگرچه بسیاری از ما با کتاب کارهایی بزرگ شدیم که به ما استرس گذراندن تمارین برای رسیدن به تمارین یا صفحات بعدی را منتقل می‌کردند. و استرس عاملی است که باعث می‌شود تا مغز کارکرد اصلی خود را از دست بدهد. اما اگر سعی کنید که خارج از کتاب‌های درسی و در زندگی روزمره ریاضی را به کودک خود آموزش دهید، احتمال موفقیت بیشتری خواهید داشت. ما به عنوان یک پیشنهاد ویژه بازی موبایلی کودکانه نورولند را به شما پیشنهاد می‌کنیم که شامل تمارین و بازی‌هایی فوق‌العاده برای تقویت مهارت‌ها و آموزش ریاضی به کودکان با توجه به سطح توانایی و سن هر کودک است؛ و به کمک متخصصین حوزه‌ی کودک طراحی و تولید شده است.

پرسش و پاسخ

کلام آخر

در آخر این مقاله هم باید به این نکته اشاره کنیم که تشویق کودکان و توجه به توان آن‌ها از تمام روش‌های فوق تاثیر بیشتری خواهد گذاشت. توجه داشته باشید که کودک خود را تشویق کنید. مثلا با یادگیری هر مفهوم برای او جایزه بخرید. این عوامل باعث می‌شود تا کودک شما علاقه‌ی بیشتری به درس داشته باشد.

در این مقاله سعی کردیم تا روش‌های ساده‌ای برای آموزش مفاهیم مختلف ریاضی به کودکان به شما معرفی کنیم تا کودکان خود را به ریاضی علاقمند کنید و یادگیری آسان را برای آن‌ها مهیا سازید. حتما اگر روش‌های دیگری می‌شناسید، در بخش نظرات با ما درمیان بگذارید.