مشکلات حافظه کودکان کدامند و چطور می‌توان آن‌ها را حل کرد؟

حافظه کودکان توانایی به خاطر سپردن اطلاعات مهمی است که کودک برای یادگیری و زندگی روزمره خود به آن نیاز دارد. همه گاهی چیزهایی را فراموش می‌کنند. هنگامی که این علائم بر درک و ارتباط تأثیر بگذارد، نشان‌گر مشکلات حافظه کودکان خواهد بود و لازم است که مداخله کنید.

وجود ضعف حافظه در کودکان به احتمال زیاد موجب بروز چالش و اختلال یادگیری در مدرسه نیز خواهد شد؛ زیرا به خاطر سپردن اطلاعات برای یادگیری درس بسیار مهم است. همچنین ممکن است مشکلات در تعاملات اجتماعی و کارهای روزمره در کودکان دارای حافظه ضعیف دیده شود. حافظه به طرق مختلف به ما کمک می‌کند، حفظ درس‌ها، حضور در موقعیت‌های اجتماعی و یادآوری مسواک زدن قبل از مدرسه همگی از مزایای داشتن حافظه است. ولی بعضی وقت‌ها حافظه کودکان برای انجام کارهای ساده یاری نمی‌کند و به اصطلاح دچار اختلال می‌شود.

پیش‌تر در مقاله حافظه کودکان نورولند انواع حافظه کودکان و کاربرد هریک را بررسی کرده‌ایم. اگر آن مقاله را خوانده باشید؛ تا این لحظه اطلاعات مفیدی درباره انواع حافظه فرزندتان و عملکرد آن دارید. در این مقاله می‌خواهیم به بررسی مشکلات حافظه کودکان و روش حل آن‌ها بپردازیم و ببینیم که “از کجا بفهمیم که فرزند ما به اختلال حافظه دچار شده است؟”

ضمنا باید به یاد داشته باشید که مشکلات حافظه ممکن است در بخش‌های مختلفی از حافظه مانند حافظه بلند مدت، کوتاه مدت یا کاری رخ دهد. برای دیدن روش‌های تقویت حافظه کوتاه مدت کودکان از مقاله لینک شده کمک بگیرید.

تشخیص مشکلات حافظه کودکان

تا به‌حال پیش آمده که فرزند شما دم درب مدرسه به خاطر بیاورد که کوله پشتی خود را نیاورده؟ یا مثلا غذایش را در خانه جا گذاشته؟
شاید هم فرزندتان با ماه‌ها با سارا در زمین بازی بازی کرده باشد، اما او را «دختر عینکی» صدا می‌کند! چون نامش را به خاطر نمی‌آورد!

قطعا هر خانواده‌ای حداقل یکبار با مواردی مانند این‌ها مواجه شده! زیرا به دلیل رشد کودک و سر به هوایی‌اش، فراموشی در کودکان موضوعی بسیار رایج است. اما بعضا دیده شده که کودکی مکررا چیزها را فراموش کند. اینجاست که باید نگران شد.

موارد زیر نشان دهنده مشکلات حافظه در کودکان است:

• فراموش کردن مکرر موضوعات
• عدم اجرای دستورات ساده
• عکس العمل کند
• فراموش‌کاری
• افت تحصیلی
• بی نظمی
• گم کردن وسایل
• مشکل در یادگیری درس‌های فرمولی و حفظی مثل فیزیک یا املا

البته برای تشخیص صحیح و دقیق اختلال حافظه در کودکان نمی‌توان به مشاهده چند علامت این چنینی بسنده کرد. به همین دلیل توصیه می‌شود تا در صورت بروز پی‌درپی موارد بالا، با یکی‌از دو روش زیر، حافظه کودک را بسنجید:

1- تست سنجش حافظه کودک: با استفاده از یک تست مهارت سنجی معتبر (مانند آزمون مهارت سنجی نورولند ) به سنجش حافظه کودک بپردازید و سپس براساس نتیجه، روش مناسبی برای حل مشکل حافظه کودک پیدا کنید.

پی نوشت: تست مهارت سنجی نورولند روشی علمی، کاربردی و موثر برای سنجش حافظه، دقت، توجه، تمرکز، هوش کلامی و هوش ریاضی کودک است. که با دانلود بازی نورولند به صورت رایگان در اختیار شما قرار می‌گیرد. 

2- آزمایش حافظه کودک در خانه: در این آزمایش، برای بررسی حافظه فرزندتان او 3 عدد بگویید تا به خاطر بسپارد. پس از چند دقیقه، از او خواسته می شود که اعداد را تکرار کند. یک عدد اضافه می‌شود و آزمایش تا زمانی تکرار می‌شود که فرزند شما دیگر نتواند اعداد را به درستی به خاطر بیاورد.

علل بروز اختلال حافظه در کودکان

مشکلات حافظه کودکان ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شوند. از جمله رایج‌ترین اتفاقات منجر شده به بروز مشکلات حافظه در کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ابتلا به اختلالات یادگیری
• سندرم رت
• اختلال زبان رشدی
• ADHD
• افسردگی
• اختلال طیف اوتیسم
• آسیب مغزی یا ضربه به سر
• نقص مهارت شناختی
• تروما یا شوک عصبی

روش‌های حل مشکلات حافظه کودکان

برای حل ضعف حافظه کودک باید براساس شدت مشکلات حافظه از یکی‌از روش‌های زیر کمک بگیرید:

الف- روش‌های خانگی درمان مشکلات حافظه کودک

اگر کودک شما به دلیل بی دقتی یا اختلالات خفیف یادگیری و غیره به مشکلات حافظه دچار شده است، یا اگر به تازگی دچار فراموشکاری شده است؛ می‌توانید با اجرای چند روش و بازی ساده مشکلات حافظه او را حل کنید.

در ادامه به بررسی چند روش خانگی برای درمان مشکلات حافظه کودکان می‌پردازیم:

6 فعالیت و بازی برای درمان مشکلات حافظه کودکان

1. بازی توالی دیداری

در این بازی با استفاده از چند توپ و نشان دادن یک توالی رنگی به کودک از او می‌خواهید این توالی را حفظ کرده و بعد از پند ثانیه مجددا همان را بچیند.

2. بازی اسم کی چیه

این بازی مشابه اسم فامیل است. با این تفاوت که در آن لقب چند نفر از اطرافیان ( خاله، دایی، عمو و غیره) را به‌جای گزینه‌هایی مانند اسم، فامیل، شهر و غیره می‌نویسیم و از کودک می‌خواهیم اسم هریک را مقابلش بنویسد. مثلا دایی (حسین)، خاله (ماهک) و غیره.

3. بازی چی کجا بود

در اجرای این بازی قدیمی ابتدا کودک را وارد اتاق کرده و از او می‌خواهیم اشیای اتاق را با دقت ببیند. سپس او را بیرون فرستاده و جای اشکال را عوض می‌کنیم. تا وقتی برگشت تشخیص بدهد چه وسیله‌ای جابه‌جا شده است.

4. استفاده از موسیقی

آموزش موسیقی یا حتی گوش دادن به آهنگ‌های مختلف و حفظ کردن آن‌ها به تقویت حافظه کودک کمک می‌کند.

5. استفاده از یادداشت‌ها برای یادآوری موضوعات

در این روش با چسباندن مطالبی که نیاز است کودک به یاد آورد؛ آن‌ها را به او یادآوری می‌کنید.

6. تعیین استراتژی صحیح یادگیری کودک

همانطور که می‌دانید کودکان انواع شخصیت مختلفی مانند بصری، شنیداری، لمسی و غیره دارند. بهتر است براساس اینکه فرزندتان از طریق کدام حس بهتر می‌آموزد، روش یادگیری متفاوتی را برای او انتخاب کنید.

ب- دارو درمانی و درمان روانشناختی برای تقویت حافظه کودک

درصورتی که حافظه فرزند شما به دلیل افسردگی، تروما یا آسیب مغزی دچار مشکل شده باشد؛ بهتر است به مختصص کودک مراجعه کنید تا با استفاده از روش دارو درمانی و درمان روانشناختی مشکل را حل کند.

مشکلات حافظه بعضا به دلیل کمبود عناصری مانند فسفر به وجود می‌آید. در این صورت استفاده از مکمل‌های غذایی و دارویهای تقویتی برای کودک مفید خواهد بود. و در صورتی که این مشکل به دلیل افسردگی به وجود آمده باشد؛ با مصرف داروهای ضدافسردگی، حال کودک بهتر خواهد شد.

منبع: وبسایت cadey و اینستاگرام نورولند