علائم و نشانه اختلال دوقطبی در کودک
از اختلال دو قطبی در کودک چه می‌دانید؟ اگر کودک شما فازهای خلقی متفاوت و شدیدی؛ از قبیل فوران انرژی یا نداشتن خواب آرام و راحت، گوشه‌گیری و افسردگی شدیدی را تجربه می‌کند، ممکن است دچار اختلال دو قطبی باشد. در این مقاله نورولند درباره این اختلال بیشتر صحبت می‌کنیم.
برای اطلاع از درمان دوقطبی به مقاله لینک شده‌ی ما مراجعه کنید.
اختلال دو قطبی چیست؟
اختلال دو قطبی یک بیماری مزمن روانی یا به عبارتی یک اختلال در کودکان است که:
- بسیار مخل است. باعث مشکلات جدی عاطفی، رفتاری و گاهی اوقات جسمی میشود.
- در چرخه‌هایی اتفاق می‌افتد که گاهی روزها یا هفته‌ها طول می‌کشد.
- هیچ دلیل مشخصی ندارد. اما اعتقاد بر این است که با عوامل بیولوژیکی و تجربه زندگی مرتبط است.
- می تواند به مرور زمان از بین رود.
- هیچ درمان دائمی ندارد، اما با مداخلات مبتنی بر شواهد قابل درمان است.
علائم اختلال دو قطبی در کودکان
ارزیابی توسط روانپزشک کودک یا نوجوان اولین و مهم‌ترین مرحله برای تشخیص دو قطبی است. با این حال در این بخش تعدادی از علائم را که به تشخیص نشانه دوقطبی بودن کودکتان کمک می‌کنند ذکر می‌کنیم.
1. شیدایی و داشتن رویاهای فانتزی
افزایش عزت نفس غیر واقعی، مانند احساسِ داشتن قدرت‌های ابرقهرمانی و خاص، افزایش انرژی و کاهش نیاز به خواب. سریع فکر و صحبت کردن و تکرار رفتارهای پرخطر. داشتن رویاهای فانتزی و بلند پروازانه. و در بزرگسالان مشاهده‌ی رانندگی بی پروا، یا سو مصرف الکل و مواد مخدر از علائم این اختلال است.
2. افسردگی
این دسته از علائم برای کودکان یا نوجوانان با حالاتی چون کمبود انرژی، خستگی، تمرکز ضعیف و کاهش لذت در فعالیت‌های مورد علاقه توصیف میشود. کاهش اشتها یا تغییرات عمده در عادات غذایی؛ شکایت از بیماری‌های جسمی، مانند درد معده و سردرد. و همچنین داشتن افکاری مربوط به مرگ یا خودکشی نیز می‌تواند نشانه‌هایی از افسردگی باشد.
3. خشم یا تغییر در رفتار و خلق و خو
عموما همه کودکان در یک دوره‌ای عصبانی می‌شوند. اما کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال دوقطبی تمایل به احساس خشم در سطح بسیار شدید دارند. این نشانه می‌تواند به خشونت شدید، حمله به دیگران یا از بین بردن اسباب بازی‌هایشان تبدیل شود. از آنجا که کودکان دو قطبی‌ای که عصبانی می‌شوند معمولاً قادر به کنترل اعمال خود نیستند؛ این احساسات به خشم شدیدی تبدیل می‌شوند که می‌تواند ساعت‌ها ادامه داشته باشد.
4. ژنتیک
اکثر کودکان دوقطبی؛ سابقه خانوادگی اختلال خلقی یا دو قطبی دارند. اگر والدین یا خواهر و برادر کودک دچار این اختلال باشند، احتمال ابتلا به اختلال دو قطبی در این کودک نیز افزایش می‌یابد. گرچه که نقش ژنتیک مطلق نیست و ممکن است کودکی از خانواده‌ای که سابقه اختلال دو قطبی دارد هرگز به این اختلال مبتلا نشود.
5. تغییر در روند تحصیلی
کودکانِ دارای اختلال دو قطبی ممکن است با افت نمره روبرو شوند. تیم‌های ورزشی را ترک کنند یا فعالیت‌های دیگری انجام دهند. رفتارهای جنسی پرخطر داشته باشند یا در مورد مرگ یا حتی خودکشی صحبت کنند. با معلم یا مشاور راهنمایی فرزند خود صحبت کنید تا مشخص شود آیا او در مدرسه رفتارهای مشابه آنچه در خانه می‌بینید را دارد یا خیر.
چه عواملی باعث بروز اختلال دو قطبی در کودکان میشود؟
هیچ کس دقیقاً نمی‌داند چرا اختلال دو قطبی ایجاد میشود. تحقیقات فعلی نشان داده است که عوامل بیولوژیکی و تجربه زندگی متعددی وجود دارد که خطر ابتلا به این اختلال را در کودک افزایش می‌دهد:
- عوامل ژنتیکی
مطالعات نشان داده‌اند که عوامل ژنتیکی تا 50 درصد در خطر ابتلا به اختلال دو قطبی نقش دارند.
با این حال، توجه به این نکته مهم است که فقط 6 درصد از کودکان که والدینشان دارای اختلال دو قطبی هستند به این بیماری مبتلا می‌شوند. اکثریت قریب به اتفاق والدینی که دو قطبی دارند فرزندی با این اختلال ندارند.
- عوامل محیطی
ما عوامل خاصی را می‌شناسیم که باعث میشود برخی از کودکان بیشتر دچار افسردگی شوند و همین امر باعث افزایش خطر ابتلا به نشانه اختلال دو قطبی میشود.
این عوامل خطر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- فقر
- استرس‌های محیطی مداوم
- والدینی که از نظر روانی بیمار هستند.
- سابقه‌ی افسردگی در خانواده
سوالات پر تکرار
اختلال دو قطبی چقدر جدی است؟
در صورت عدم درمان یا درمان نامناسب، اختلال دو قطبی می‌تواند به شدت اختلال ایجاد کند و منجر به موارد زیر شود:
- عدم موفقیت در مدرسه و یا کار
- آسیب زدن به روابط بین فردی
- دخالت در خشونت (یا به عنوان قربانی یا مجرم)
- مشکلات مالی و حقوقی
- فعالیت‌های جنایی
- سوء مصرف مواد
- اقدام به خودکشی
چگونه می‌توان تشخیص داد که کودک علائم این اختلال را دارد یا فقط “نوسانات خلقی” را تجربه می‌کند؟
تقریباً در مورد هر کودکی و به ویژه نوجوانان، تغییرات خلقی وجود دارد. با این حال یک کودک یا نوجوان مبتلا به اختلال دوقطبی دوره‌هایی از خلق و خوی فوق العاده سطح بالا و شدید را به نام شیدایی تجربه می‌کند. این دوره‌ها به صورت چرخه‌ای اتفاق می‌افتد و باید حداقل برای چند روز یا یک هفته در یک مرحله در مورد شیدایی و حداقل برای دو هفته در مورد افسردگی ادامه داشته باشد.
آیا اختلال دوقطبی باعث ایجاد شخصیت‌های چندگانه میشود؟
خیر. گاهی اوقات افراد نشانه اختلال دوقطبی را با “اختلال شخصیت چندگانه” اشتباه می‌گیرند. با این حال این دو وضعیت کاملا از هم جدا و دارای علائم بسیار متفاوت می‌باشند.
آیا می‌توان از ابتلا به اختلال دو قطبی پیشگیری کرد؟
از آنجا که ما هنوز علت اصلی بروز اختلال دوقطبی را نمی‌دانیم؛ راهی برای پیشگیری از آن نیز وجود ندارد. با این حال والدینی که خود مبتلا به اختلال دوقطبی تشخیص داده شده‌اند یا اینکه با بیماری روانی دیگری درگیر هستند؛ می‌توانند با مشورت و تحت درمان قرار گرفتن اقدام به کاهش احتمال ابتلا به این بیماری در کودکان خود کنند.
منابع: وبسایت childrenshospital و bphope
[…] دوقطبی کودک […]