تقویت مهارت تصمیمگیری در کودک
مهارت تصمیم گیری کودک اگر در سنین پائین تقویت شوند، می‌توانند به بچه‌ها کمک کنند تا در آینده افراد موفق‌تری شوند. رسیدن به بلوغ فکری، در کودکانی که مهارت‌های اجتماعی‌قوی تری دارند؛ آسان‌تر است. و مهارت حل مسئله یکی از همین مهارت‌هاست. تفکر و قدرت حل مسئله، از جمله لازمه‌های تصمیمگیری هستند. در این مقاله، نورولند قصد دارد که بیشتر درباره مهارت تصمیمگیری و راهکارهای تقویت آن در کودکان با شما صحبت کند.
تصمیمگیری در کودک چیست؟
مهارت تصمیمگیری کودک یکی از مهارت‌های نرم است که کودکان نیاز دارند آن را بیاموزند. تصمیم، عمل یا فرآیندی است که نتیجه‌ی آن انتخاب یا قبول یکی از گزینه‌های موجود از میان سایر گزینه‌های ممکن است. تصمیماتی که توسط بچه‌ها گرفته می‌شوند، عواقبی داشته و بر تجربیات و رشد ذهنی کودک موثر است. روابط کودکان و موفقیت‌شان به صورت گسترده به تصمیماتی که می‌گیرند بستگی خواهد داشت. این مهارت به بچه‌ها کمک میکند که مسئولیت‌پذیر و مستقل شوند. همچنین به آن‌ها کمک میکند تا رفتارهای هیجانی و احساسی خود را کنترل کنند.
پیشنهاد می‌کنیم برای اینکه در همه‌ی زمینه‌ها والد آگاهی باشید حتما به اینستاگرام نورولند سری بزنید و از راهکاری مفید آن کمک بگیرید.
چگونه مهارت تصمیمگیری را در کودک خود تقویت کنیم؟
واقعیت این است که هر تصمیمی (هرچند ساده) که گرفته می‌شود، قدمی به سوی تقویت مهارت‌های تصمیمگیری است. کودکان با مشاهده‌ی تصمیمات والدین و هم سنان خود و شنیدن اولویت‌های آن‌ها مهارت تصمیمگیری را، یاد می‌گیرند. در سال‌های ابتدایی زندگی، کودکان گاهی‌اوقات تصمیمات اشتباه می‌گیرند، اما آن‌ها از اشتباهات خود یاد می‌گیرند و سعی می‌کنند تصمیمات بهتری در آینده بگیرند. این مهارت زمانی بیشتر رشد میکند که آن‌ها به طور واضح دلایل و عواقب تصمیم خود را درک کنند.
اهمیت تصمیمگیری مستقل در کودک
شما باید بعضی از تصمیم‌گیری‌ها را به کودک خود واگذار کنید، زیرا فواید تصمیمگیریهای آزادانه در کودکان بسیار است. هر تصمیمی که به درستی گرفته شود، پیشرفتی در اعتماد به نفس کودک و مهارت‌های حل مسئله‌ی او ایجاد میکند. تصمیمگیری اشتباه هم بخش مهمی از سفر کودک به سمت بلوغ است. اگر کودکان در فرآیند تصمیمگیری شرکت داده شوند، تجربه کسب خواهند کرد. تسلط بر مهارت تصمیمگیری یک فرآیند پیچیده است و نیاز به تفکر دقیق دارد. اما پایه‌های آن با دادن مسئولیت‌های کوچک به کودک ریخته می‌شود. کودکان باید وظایف خود را انجام دهند و انتظار می‌رود که آن‌ها مشارکت فعالی در تصمیمات مربوط به خود داشته باشند و رفتار مسئولیت‌پذیر خود را نشان دهند. همین تصمیمگیریهای کوچک فرزندتان را تبدیل به کودکی میکند که در بزرگسالی، انتخا‌ب‌های قابل اعتمادی خواهد داشت.
نکاتی برای تقویت مهارت تصمیمگیری در کودک
شکی نیست که آموزش تصمیمگیری صحیح به کودک دشوار است، اما از آنجا که مهارت تصمیمگیری یکی از مهارت‌های پایه است، آموزش آن از جمله وظایف والدین است. مشارکت دادن کودکان در تصمیمگیری ساده‌ترین روش تقویت مهارت تصمیمگیری در کودکان است که قبلا به آن پرداخته‌ایم. در ادامه 10 روش ساده برای تقویت مهارت تحلیل گزینه‌های موجود و تصمیمگیری در کودکان را برای شما جمع‌آوری کرده‌ایم:
1. کودکان را با “دنیای واقعی” آشنا کنید.
واقعیت، بهترین معلم است. اگر می‌خواهید فرزندتان عواقب کار بد خود را درک کند، به جای تنبیه کردن او، باید او را با پیامدهای ناگوار تصمیمات اشتباه کوچکش تنها بگذارید. برای مثال اگر مشق‌های فردا را ننوشته است، به جای تنبیه کردن او، سکوت کرده و اجازه دهید فردا در مدرسه به این دلیل خجالت بکشد. این کار باعث می‌شود تا فرزندتان با عواقب اشتباه خود روبرو شده و از آن تجربه کسب کند.
2. به کودکان اجازه دهید که اشتباه کنند.
کودکی که اشتباه نکند، یاد نمی‌گیرد. اگر شما والدی هستید که قبل از هر اشتباه کودکتان به او تذکر می‌دهید و او را از انجام اشتباهات منع می‌کنید، باید بگویم سخت در اشتباه هستید. به عنوان والدین، شما باید به کودک خود اجازه دهید تا اشتباه کند.
3. علایق کودک خود را بشناسید.
شما باید به کودک خود انگیزه دهید و به او کمک کنید تا علایق خود را پیدا کند. برای این کار می‌توانید مثال‌هایی از افراد موفق بزنید تا فرزندتان بداند که سخت‌کوشی و تصمیم گیری‌های صحیح، کلید موفقیت است.
4. خودشناسی را به فرزند خود بیاموزید.
کودکان باید نقاط ضعف و قوت خود را بشناسند تا بتوانند براساس آن‌ها تصمیمات صحیحی بگیرند. اما این همه‌ی موضوع نیست. کودک باید بداند که نمی‌تواند در هر چیزی بهترین باشد و به اصطلاح با یک دست چند هندوانه بلند کند. پذیرش شکست و درس گرفتن از آن لازمه‌ی موفقیت است. همچنین داشتن الویت‌های واضح برای کودکان ضروریست. هیچ یک از این موضوعات برآورده نخواهد شد؛ مگر با خودشناسی و رسیدن به درک روشنی از خود.
5. با کودک خود صحبت کنید.
دوستی کودک و والدین، کمک زیادی به تصمیمگیری صحیح کودک خواهد کرد. کودکان در اکثر مواقع از بیان مشکلات خود با والدین می‌ترسند، هر قدر که رابطه‌ی شما با فرزندتان دوستانه‌تر باشد، این ترس کمتر خواهد شد و فرزندتان در تصمیمگیریهای خود با شما مشورت بیشتری خواهد کرد. این امر موجب می‌شود تا فرزندتان تصمیمات فکر شده‌تری بگیرد.
6. مشوق باشید.
همه‌ی تمرکز خود را بر اجرای صحیح قوانین نگذارید. اجازه دهید فرزندتان ریسک کرده و قانون‌شکنی‌هایی داشته باشد (مشروط به خطرناک نبودن). این ریسک‌ها به کودک کمک میکند تا در روبرویی با شرایط بحرانی، هیجانات خود را مدیریت کرده و تصمیم صحیحی بگیرد.
7. به کودک خود استفاده‌ی درست از پول را بیاموزید.
در بسیاری از مقالات موثق گفته شده که مهمترین مهارتی که کودکان باید به آن تسلط داشته باشند، مهارت مدیریت بودجه است. از آنجا که بسیاری از تصمیمات ما بر پایه‌ی درامد و هزینه‌هاست، مهارت مدیریت بودجه در اتخاذ تصمیمگیریهای صحیح تاثیر زیادی دارد.
8. با مثال راهنمایی کنید.
تجربیات شما، آموزه‌هایی هستند که مستقیما بر فکر و روح کودک نقش می‌بندند. پس با ارائه مثال یا داستان‌هایی از تصمیمگیریهای صحیح دیگران، کودک خود را به سمت تصمیمگیری صحیح هدایت کنید.
9. تاثیر دوستان بر تصمیمات را جدی بگیرید.
تعاملات کودکان و اجتماع اطراف آن‌ها بر تصمیمات اخذ شده توسط آن‌ها بسیار موثر هستند. افکار و اعمال فرزند شما تا حد زیادی تحت تاثیر هم‌سنان خواهد بود. در نتیجه با مدیریت صحیح تعاملات فرزندتان می‌توانید مطمئن شوید تصمیمات بهتری خواهد گرفت.
فعالیت‌هایی برای تقویت مهارت تصمیم گیری در کودک
بچه ها هر روز در مقابل مشکلات جدیدی قرار گرفته و تصمیماتی می‌گیرند که تاثیر زیادی بر روحشان دارد. از آنجا که تمامی تصمیمگیریهای ما بر پایه‌ی اولویت‌ها و سبک زندگی ماست؛ برای اینکه مطمئن شوید فرزندتان تصمیمات درستی می‌گیرد، ابتدا باید مطمئن شوید که از اولویت‌های خود در زندگی باخبر است و سبک زندگی صحیحی را الگوی راه خود قرارداده است. این اصلی‌ترین و دشوارترین مسئله‌ی تربیتی والدین است. برخی فعالیت‌های ساده وجود دارند که با تاثیرگذاری غیرمستقیم بر الویت‌ها و سبک زندگی کودک، بر تصمیمگیریهای او اثر خواهند گذاشت؛ در ادامه چند مورد از این فعالیت‌ها را بررسی می‌کنیم:
1. صحبت از کتاب
خواندن کتاب تاثیر زیادی بر سبک زندگی کودکان خواهد داشت. کتاب‌خوانی با هدایت تخیل و ذهن کودک به سمت صحیح، به او کمک میکند رفتار درست و غلط را تشخیص داده و تصمیمات درست‌تری اخذ کند.
2. اجرای نمایش‌نامه
نمایشنامه‌ها تمرینات خلاقانه‌ای هستند که کودکان را به نقش‌آفرینی هدایت کرده و به او کمک میکند تا خود را جای دیگران گذاشته و دنیا را از چشم دیگران ببیند. این موضوع کمک شایانی به تصحیح تصمیمگیریهای کودک میکند.
3. بازی‌های فکری
بازی‌های فکری روشی است که به کودک کمک میکند تا درصد بیشتری از مغز خود را به کار گیرد. این بازی‌ها می‌توانند رومیزی، ویدیویی یا کارتی باشند. بازی‌ها جدای از سرگرم کردن بچه‌ها، به او کمک می‌کنند تا در فرایند بازی تصمیماتی بگیرند. این تصمیمات در واقع پیش زمینه‌ای برای تصمیمات اتخاذ شده توسط کودک در دنیای واقعی خواهد بود. در این زمینه سرزمین بازی‌های نورولند تمرینات و بازی‌هایی دارد که به شکل کاملا تخصصی برای تقویت مهارت تصمیم گیری کودکان طراحی شده است و از اینجا قابل دانلود است.
4. بحث و گفتگو
یکی از روش‌های موثر در تقویت مهارت تصمیمگیری کودکان، شرکت دادن آن‌ها در بحث‌های چالشی است. بحث و گفتگو کردن با کودکان از دو جهت به تصمیمگیری آن‌ها کمک میکند. اولین تاثیر آن، شنیدن نظرات دیگران و تحلیل آن است. و دیگر تاثیر آن بیان نظر خود پس از تفکر و انتخاب صحیح بهترین جملات است. از این دو منظر بحث کردن می‌تواند موجب شود تا فرزندی تصمیم گیرنده‌تر و قاطع‌تری داشته باشید.
5. بازی در فضای باز
بازی کردن در محیط خارج از خانه و کشف دنیای بیرون، به کودکان کمک میکند تا با داشتن تعامل بیشتر با جهان واقعی، تصمیمات آنی بگیرند. برای مثال کودکی که زمان بیشتری را در پارک می‌گذراند یا به تنهایی یا با همراه والدین برای خریدن نان به فروشگاه می‌رود، نسبت به کودکی که همواره در خانه بوده است؛ حاضر جوابتر خواهد شد و در اتخاذ تصمیمات آنی بی‌درنگ‌تر رفتار خواهد کرد.
سخن پایانی
تصمیمگیری کودک مهارت مهمی است که اگر کودکان بتوانند آن را در میان بازی‌های خود تقویت کنند، در تصمیمگیریهای آینده ماهرتر رفتار خواهند کرد و در کنترل مواقع بحرانی، راحت‌تر هیجانات خود را مدیریت خواهند کرد. البته که آموزش و تقویت مهارت تصمیمگیری کودکان نیازمند حمایت والدین است.
در این مقاله سعی کردیم تا کار را برای شما آسان کنیم و چندین راهکار و بازی مرتبط با مهارت تصمیمگیری و تقویت آن معرفی کنیم. امیدواریم که این مطلب مورد استفاده‌ی شما قرار گرفته باشد. منتظر نظرات شما درباره‌ی این موضوع هستیم.
[…] در کودک است. دیگر روش‌های گسترش تصمیمگیری کودکان را اینجا دنبال […]
[…] اشیایی که به شما می‌دهد را عوض کند. این کار به تقویت تصمیم گیری در کودک کمک خواهد […]
[…] تصمیم گیری در کودکان […]