اضطراب جدایی در کودکان اغلب در اوایل سال‌های تولد مورد توجه قرار می‌گیرد. همانطور که کودکان نوپا از محیط پیرامونی خود آگاه می‌شوند و شروع به درک دنیای اطراف خود می‌کنند و از والدین و به خصوص مادر خود فاصله می‌گیرند، اضطراب جدایی نمایان می‌شود. مشاهده‌ی این صحنه که کودک نوپایی به هنگام دور شدن از مادر یا پرستار خود فریاد می‌کشد و گریه می‌کند اذیت کننده است. اما این بخش از رشد کودکی کاملاً معمول است و روش هایی برای سهولت و رد شدن از این بحران وجود دارد.

اما آنچه والدین اصلا برای آن آماده نیستند، بازگشت اضطراب جدایی در “بچه‌های بزرگ‌تر” است. باید توجه داشته باشیم که هم کودکان و هم نوجوانان در سنین مدرسه نیز می‌توانند با اضطراب جدایی مبارزه کنند. در بعضی موارد این مساله منجر به بروز اختلال اضطراب جدایی در آن‌ها می‌شود. طبق آمار اختلال اضطراب جدایی در 4٪ کودکان و 1.6٪ نوجوانان دیده می‌شود و این یکی از بارزترین اختلالات در کودکان زیر 12 سال است.

والدین باید بدانند که علائم اختلال اضطراب جدایی بسیار حائز اهمیت هستند. امتناع از مدرسه، اختلال در خواب و ناراحتی و استرس بیش از حد در صورت جدایی، می‌تواند بر زندگی روزمره کودک تأثیر منفی بسیاری بگذارد. در ادامه با نورولند همراه باشید تا در مورد علائم و شیوه‌های درمانی این اضطراب بیشتر بدانیم.

علائم اختلال اضطراب جدایی

ویژگی بارز اختلال اضطراب جدایی، ترس یا اضطراب بیش از حد در مورد جدایی از خانه، افراد و یا چیزی است که دلبستگی به آن زیاد است. این ترس یا اضطراب با توجه به سطح رشد فرد، عموما از آنچه که انتظار می‌رود بیشتر است.

کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی حداقل سه مورد از علائم زیر را تجربه می کنند:

• پریشانی بیش از حد به هنگام جدایی از خانه، افراد یا چیزی که به آن دلبستگی دارد؛ حتی با فکر کدن به تجربه‌ی این جدایی.
• نگرانی مداوم و بیش از حد در مورد از دست دادن یا آسیب احتمالی افراد (مانند تصادف، بیماری) یا چیزی که به آن دلبستگی دارد.
• نگرانی مداوم در مورد تجربه جدایی غیر منتظره از یک فرد که به آن دلبستگی دارد ( به دلیل آدم ربایی، تصادف، بیمار شدن)
• امتناع از بیرون رفتن از خانه، از جمله رفتن به مدرسه یا عدم شرکت در فعالیت‌های دیگر به دلیل ترس از جدایی.
• ترس بیش از حد از تنهایی یا به هنگام دور بودن از افرادی که به آن دلبستگی دارد.
• امتناع از خوابیدن بیرون از خانه یا خوابیدن بدون نزدیک بودن به کسی که به آن دلبستگی دارد.
•  کابوس‌های جدایی
• شکایات جسمی شامل سردرد، معده درد و یا استفراغ در صورت دور بودن از کسی که به آن دلبستگی دارد.

علائم اختلال اضطراب جدایی در کودکان و نوجوانان حداقل چهار هفته طول می‌کشد و باعث پریشانی قابل توجهی در آن‌ها می‌شود. امتناع از مدرسه رفتن در کودکان و نوجوانان که با این اختلال دست و پنجه نرم می‌کنند امری بسیار معمول است و می‌تواند منجر به ضعف در عملکرد تحصیلی شود. اختلال اضطراب جدایی همچنین می‌تواند روابط اجتماعی و روابط خانوادگی را مختل کند.

کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی در هر شرایطی والدین را در کنار خود می‌خواهند. در بازی با تنها ماندن مشکل دارند. به هنگام خواب مشکل دارند. آن‌ها غالباً به والدین یا مراقبانی نیاز دارند تا هنگام خواب همراهشان باشد و مایلند هنگام بیدار شدن از خواب سریعا به اتاق خواب والدین بروند.

درمان اضطراب جدایی در کودکان

چندین روش برای درمان اضطراب جدایی در کودکان وجود دارد. قطعا هرچه زودتر به متخصص مراجعه شود و مداخله آغاز گردد، کودک نتیجه مثبت‌تری خواهد گرفت. یافتن یک روان درمانگر و متخصص در حوزه کودکان و نوجوانان اولین قدم برای کمک به فرزندتان در کنار آمدن با این اضطراب است. با این حال روش‌هایی مختلف درمانی برای این نوع اضطراب از این قرارند:

1. درمان رفتاری شناختی (CBT)

این نوع روان درمانی برای درمان اضطراب جدایی در کودکان بسیار توصیه می‌شود. از طریق CBT، کودکان می‌آموزند که چگونه احساسات و پاسخ‌های جسمی خود را نسبت به افکار اضطراب آور تشخیص دهند. آن‌ها یاد می‌گیرند که عوامل محرک و الگوهای فکری‌ای که به احساسات اضطرابی آن‌ها کمک می‌کند را شناسایی کنند. از طریق تکنیک‌های مختلف، کودکان استراتژی‌هایی را برای مدیریت افکار و احساسات خود برای کنار آمدن با احساس اضطراب خود می‌آموزند.

2. خانواده درمانی

نقش والدین و سایر اعضای خانواده در روند درمان می‌تواند بسیار موثر و مفید باشد. در خانواده درمانی، کسب دانش اعضای خانواده در این مورد بسیار مهم است. والدین و خواهر و برادرها می‌توانند روش‌های جدیدی را برای تعامل با کودک بیاموزند و الگوهای رفتاری را تحریک کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند استراتژی‌های مفیدی را برای کمک به کودک در مواقعی که اضطراب شدیدی دارد بیاموزند و آن‌ها را اجرایی کنند. توصیه می‌کنیم هم برای داشتن اطلاعات بیشتر در این زمینه و هم دیگر مساول مربوط به کودکان حتما از مطالب مفید اینستاگرام نورولند استفاده کنید.

3. بازی درمانی

کودکان کوچک‌تر احتمالا در برقراری ارتباط بین افکار، احساسات و اعمال مشکل داشته باشند. برای این کودکان بازی درمانی می‌تواند کمک کند تا احساسات خود را نشان داده و پردازش کنند و یاد بگیرند که با آن‌ها کنار بیایند.

علاوه بر این موارد آموزش آرامش به کودکان و نوجوانانی که با اختلال اضطراب جدایی دست و پنجه نرم می‌کنند بسیار ضروری است. تنفس عمیق، آرامش روانی و عضلانی می‌تواند به کودکان و نوجوانان کمک کند تا در اوقات اضطراب خود را تسکین دهند.

برخی از کودکان و نوجوانان حتی در طول دوره درمان با علائم اختلال اضطراب جدایی مبارزه می‌کنند. اگر علائم همچنان بر فرزند شما تأثیر منفی بگذارد و فرزند شما را برای رفتن به مدرسه یا حتی بیرون رفتن از خانه با مشکل رو به رو کند؛ دارو درمانی می‌تواند کمک کننده باشد. جستجوی صحیح و ارزیابی برای یافتن روانپزشک متخصص در این حوزه و داروهای لازم بسیار مهم است. زیرا داروها می‌توانند عوارض جانبی قابل توجهی برای کودکان داشته باشند.

کمک والدین در خانه برای درمان اضطراب جدایی کودکان

مواردی وجود دارد که والدین می‌توانند برای کمک به کودکان و نوجوانان برای کنترل احساسات اضطرابی خود انجام دهند. حمایت والدین نقشی اساسی در کمک به بچه‌ها دارد تا یاد بگیرند به طور مستقل با این اضطراب مقابله کنند. برای کمک به موفقیت فرزندتان در خارج از خانه، این راهکارها را در خانه امتحان کنید:

• با تهیه لیستی از افکار مثبت، به کودک خود کمک کنید تا افکار اضطراب‌آور را از خود دور کند (حتی نوشتن این موارد بر روی کارت‌ها و قرار دادن آن‌ها در کوله پشتی‌شان نیز می‌تواند بسیار کمک کننده باشد)
• برنامه‌ای درست و مناسب برای مدرسه رفتن فرزندتان تنظیم کنید (که زود برسید یا مثلا قبل از اینکه زنگ بخورد در زمین بازی کمی ورزش کنید)
• از برنامه ریزی بیش از حد خودداری کنید. بر روی زمان بازی، استراحت و عادات خوب و سالم تمرکز کنید.
• به کودک خود نسبت به تغییرات روزمره زودتر از موعد هشدار دهید.
• با کودک خود همدردی کنید و درباره پیشرفت به دست آمده نظر دهید.

منبع: وبسایت psycom