ترس کودک

ترس کودک در انواع مختلفی وجود دارد. کودکان به راحتی می‌ترسند و ترس آن‌ها در طول زمان تغییر می‌کند. ترسیدن در واقع یک واکنش عادی و طبیعی است. بچه‌ها به صورت غریزی و برای اینکه خود را سالم نگه دارند، می‌ترسند. با این حال، میان آنچه کودک به عنوان ترس تجربه می‌کند تفاوت زیادی دارد با زمانی که کودک دچار فوبیاست.

ترس‌های متداول در دوران کودکی

در ادامه‌ی این مقاله، نورولند قصد دارد به بررسی ترس‌های کودکان در سنین مختلف بپردازد و آن‌ها را به شما معرفی کند.

ترس‌های نوزادان و کودکان نوپا

• صداهای بلند ناگهانی و یا حرکات بیش از حد می‌تواند باعث ترس نوزاد شود.
• اگر یک جسم یا شی بزرگ ناگهان در جلوی چشمانشان پدیدار شود، آن‌ها را می‌ترساند.
• هر غریبه‌ای که سعی دارد با آن‌ها صحبت کند می‌تواند باعث ترس نوزادان شود.
• جدا شدن از پدر و مادر و یا تغییرات در اتاق یا محیط اطراف آن‌ها، باعث می‌شود که احساس کنند در محیطی ناشناخته قرار گرفته‌اند و بترسند.

ترس‌های کودکان در سنین قبل از مدرسه

• تقریبا همه‌ی ترس‌ها در کودکان، با ترس از تاریکی شروع می‌شوند. حتی بعضی از بزرگسالان هم از تاریکی می‌ترسند.
• هر صدایی که در شب اتفاق می‌افتد می‌تواند آن‌ها را بترساند.
• ماسک‌های ترسناک و صداهای عجیب و غریب و وهم آلود هم می‌توانند عاملی برای ترس در کودکان این سن و سال باشند.
• بیشتر بچه‌ها در این سن سگ‌ها را دوست دارند، ولی برای برخی از کودکان سگ هم می‌تواند عاملی برای ایجاد ترس باشد.

ترس‌های کودکان در سنین مدرسه

• این سنین، جایی است که کودک شروع به ترس از حشرات بزرگ یا خزندگان مثل عنکبوت و مارها می‌کند.
• رعد و برق و طوفان می‌تواند منجر به وحشت کودکان در این سن شود.
• تنها بودن در خانه، به خصوص در نیمه‌های شب، می‌تواند کودک را کاملا بترساند.
• زمانی که به مدرسه می‌روند، دعوا و ناملایمتی معلم، مردود شدن در آزمون یا طرد شدن از سمت دیگر بچه‌های همسال خود می‌تواند به نوعی ترس و انزوا در کودک تبدیل شود.
• برنامه‌های تلویزیونی ترسناک و یا رویدادهای خبری خطرناک هم می‌تواند آن‌ها را بترساند.
• یکی دیگر از مواردی که در کودکان این سن ایجاد ترس می‌کند، دیدن صدمات وخیم، افراد مریض و آمپول است. آمپول زدن ترسی است که درصد زیادی از افراد در دوران کودکی خود تجربه کردند.

چگونه ترس را از ذهن کودک خود حذف کنیم؟

شما می‌توانید به کودکان خود کمک کنید تا بر ترس خود در موارد زیر غلبه کنند:

برای نوزادان و کودکان نوپا

• حضور والدین و صمیمیت با فرزندان باعث می‌شود که کودک در هر وضعیتی احساس امنیت کند.
• ایجاد یک برنامه روزانه می‌تواند باعث شود که کودکان متوجه شوند در طول روز باید انتظار چه اتفاقاتی را داشته باشند و این به احساس امنیت بیشتر کودکان کمک می‌کند.
• در ماه‌های اولیه، محدود کردن تعداد افرادی که از کودک مراقبت می‌کنند مهم است. بدین صورت کودک می‌تواند محدوده‌ی امنی برای خود ایجاد کند.

برای کودکان در سنین قبل از مدرسه

• اکثر کودکان در این سن تخیل بسیار قوی دارند. از این رو، حتی کوچک‌ترین ترس‌ها هم می‌توانند با تخیل کودکان به مشکل بزرگی تبدیل شوند.
• اگر کودکتان از یک مکان خاص می‌ترسد، به آن جا بروید تا آن‌ها بتوانند بدون ترس هم آن محل را ببینند.
• در صورت ترس از تاریکی، از کودک خود بخواهید با صدای بلند به سمت اتاق دیگر برود. همچنین می‌توانید با او اعداد را بشمارید یا کلماتی را تکرار کنید که متوجه شود تنها نیست.
• اگر از حیوانات مثل سگ می‌ترسد، زمانی که سگ کمی آرام است، می‌توانید کودک خود را نزدیک‌تر کنید و بگذارید با آن بازی کند. برای بازی نیازی نیست که حتما به سگ یا بدن دیگر حیوانات دست بزند، همین که بداند آن‌ها خطری برای او ندارند برای آشنایی با حیوانات کافیست .

برای کودکان در سنین مدرسه

• از زمانی که او قادر به برقراری ارتباط با ترس‌های خود بود، با او صحبت کنید.
• از کودک خود سوال کنید که فکر می‌کند بدترین اتفاقی که می‌تواند بیافتد چیست. سپس با توجه به پاسخ او یک داستان واقعی تعریف کنید تا متوجه شود آن اتفاق، این‌قدری که فکر می‌کند، بد نیست.
• وقتی فجایع طبیعی رخ می‌دهد، اجازه دهید کودک در مورد اقدامات احتیاطی که لازم است بداند، کتاب بخواند یا به او اطلاعات کافی را بدهید. این باعث می‌شود که آن‌ها احساس آمادگی کنند و غافلگیر نشوند.
• هر گونه ترس دیگری می‌تواند با عمل نظارت شده غلبه کند. اگر آن‌ها دائما احساس ترس می‌کنند، استراحت کردن یا یک چرت کوتاه می‌تواند ترس‌شان را تا حد زیادی کاهش دهد.

فوبیای در کودک چیست؟

وقتی ترس، بیش از حد، غیرمنطقی، ماندگار و از کنترل خارج می‌شود، و حتی کوچک‌ترین اتفاق یا حتی احتمال آن می‌تواند احساس اضطراب شدید را آشکار کند، ترس کودک به فوبیا در کودک تبدیل شده است. اغلب اوقات ترس‌های معمولی ممکن است چندین ماه طول بکشند تا به فوبیا تبدیل شوند.

در میان کودکان چقدر شایع است؟

تعداد زیادی از کودکان با یک یا چند نوع از فوبیا شناخته شدند. تخمین زده می‌شود که نزدیک به ۹ تا ۱۰ درصد از مردم دنیا از انواع مختلف فوبیا رنج می‌برند.

چه چیزی باعث ایجاد فوبیای در کودک می‌شود؟

دلایل مشترک فوبیا در کودکان عبارتند از:

1. دلایل مرتبط با اتفاقات زندگی

هر اتفاقی که در زندگی کودک رخ می‌دهد، تاثیر عمده‌ای بر او دارد و می‌تواند ترس کودک ایجاد کند که در آینده به فوبیا در کودک تبدیل شود. این اتفاقات می‌توانند در زندگی تمام افراد رخ دهند. اما اگر برای کودکان مخصوصا در سنین کم رخ دهند می‌توانند آن‌ها را دچار اضطراب و استرس و البته ترس شوند. شروع سال تحصیلی جدید در مدرسه یا انتقال به یک مکان جدید، یا مرگ یک عضو خانواده، بیماری شدید یا طلاق والدین از جمله اتفاقاتی هستند که می‌توانند عاملی برای فوبیا در کودکان شوند.

اگر کودکتان دچار استرس و اضطراب جدایی است؛ مقاله اضطراب جدایی کودک را از دست ندهید.

2. دلایل مرتبط با خانواده

در برخی موارد، ترس کودک از جنبه‌های خاصی را می توان از یکی از والدین به ارث برد. اگرچه ممکن است همیشه ژنتیکی نباشد، کودکان به شدت مستعد هستند. با دیدن هر یک از اعضای خانواده که از ترس و اضطراب رنج می‌برند، می‌توان نگران این بود که کودکان به انواع مختلف فوبیا مبتلا شوند.

3. دلایل مرتبط با بیولوژی

انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز مسئول برقراری ارتباط با یکدیگر هستند که منجر به ایجاد احساسات و عواطف می‌شوند. دو موجودیت اصلی در اینجا سروتونین و دوپامین هستند که مسئول ایجاد احساسات انسانی شادی و راحتی هستند. اگر آن‌ها از تعادل خارج شوند، کودک شما ناگهان می‌تواند احساس ترس از هر چیزی را شروع کند.

انواع متداول فوبیا در کودکان

1. فوبیاهای خاص

در فوبیاهای خاص، کودک از یک ماهیت بسیار خاص احساس ترس بیش از حد می‌کند، که عمدتا بدون دلیل هم هست. این فوبیا می‌تواند از یک مکان خاص مانند کمد یا از یک فرد خاص مانند معلم آن‌ها، یا نوعی از افراد مانند راننده تاکسی، افراد ریش‌دار و غیره باشد. ترس از حیوانات از جمله این ترس‌هاست.

2. آگورافوبیا (Agoraphobia)

این همان ترس از قدم گذاشتن به خارج از منطقه امن است، که تعداد بسیار زیادی از افراد آن را دارند. کودک شروع به احساس ترس از دنیای بیرون و افراد ناشناس می‌کند. هر جایی که برای آن‌ها ناشناخته است یا هر غریبه‌ای ممکن است باعث شود که آن‌ها تحریک شوند و دچار حالت وحشت شوند، کج‌خلقی کنند و یا به شدت گریه کنند.

کودکان از ترک خانه‌ی خود تحت هر شرایطی امتناع خواهند کرد یا از ملاقات با هر غریبه‌ای یا مهمان در خانه‌ی خود دوری می‌کنند. اگر مجبور به انجام این کار شوند، ممکن است وحشت کرده یا جیغ بکشند.

3. فوبیاهای اجتماعی

اختلال اضطراب اجتماعی نام دیگری برای این نوع فوبیاست. این فوبیا به طور عمده به عنوان یک ترس از تعامل با مردم در یک جمعیت یا حتی ترس از کودکان در برخی موارد شناخته می‌شود. این می‌تواند منجر به ترس از رفتن به مدرسه شود.

کودکان در هنگام معرفی خود به دیگران یا پرسیدن سوالات در یک کلاس پر از ترس و وحشت هستند. آن‌ها همچنین برای اینکه در جمع قرار نگیرند، به اقدامات افراطی مثل دروغ گفتن یا تظاهر به مریضی متوسل می‌شوند.

چگونه می‌توان فوبیا را در کودکان تشخیص داد؟

فوبیاها معمولا توسط روانپزشکان و به وسیله‌ی انجام یک ارزیابی سلامت روانی از کودک تشخیص داده می‌شوند. بعضی از اختلالات ممکن است در اولین دیدار آشکار شوند، برخی دیگر ممکن است چندین ملاقات و آزمایش داشته باشند تا تشخیص داده شوند. اما برای تشخیص حتما باید به روانپزشک مراجعه کنید.

چگونه فوبیا را باید در کودک خود درمان کنید؟

درمان فوبیا در کودک بسیار به سن کودک و شدت ترس او بستگی دارد. اغلب اوقات، مشاوره و درمان رفتاری شناختی می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا با خودشان مقابله کنند. اما در موارد شدید که حملات وحشت از دست خارج می‌شوند، روانشناسان ممکن است برخی داروها را توصیه کنند که به کودک شما کمک کند تا آرام شود. حمایت والدین در این مرحله بسیار ضروری و لازم است.

کلام آخر

ترس و فوبیا در همه‌ی سنین وجود دارد. اما در کودکی به دلیل اینکه هنوز بسیاری از تکامل‌ها برای کودک رخ نداده است می‌تواند آن‌ها را اذیت کند. درمان ترس در کودکان علمی در حال توسعه است که کمی زمان می‌برد تا به راه‌حل‌های قطعی و علمی برسد. در این مقاله سعی شد تا عوامل ترس در کودکان را به طور کامل در سنین مختلف مورد بررسی قرار دهیم و برای آن راهکارهایی ارائه کنیم. حتما اگر تجربه یا نظری در این زمینه دارید، در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.