15 راهکار و بازی تقویت نیمکره مغز کودک

تقویت نیمکره مغز کودک به واسطه‌ی تقویت کارکردهای اجرایی یکی از مهم‌ترین کارهایی است که والدین باید برای آن برنامه داشته باشند. در این مقاله نورولند به بررسی مفصل این موضوع می‌پردازیم. کارکردهای اجرایی تقویت شده، فرزند شما را قادر می‌سازد تا از نظر علمی موفقیت بیشتری کسب کند. بهتر بتواند از پس چالش‌های روزمره زندگی خود برآید و توانایی ارتباط او با دیگران را نیز بهبود بخشد. در نتیجه کودک می‌تواند زندگی رضایت بخش‌تر و سازنده‌تری داشته باشد.

خبر خوب این است که تحقیقات نشان داده است که می‌توانیم سیم کشی مغز خود را تغییر داده و عملکردهای اجرایی خود را بهبود ببخشیم. معنای این امر برای والدین این است که اگرچه کودک شما ممکن است در خانه یا مدرسه با مشکلاتی روبرو شود که حداقل تا حدودی به دلیل تاخیر یا اختلاف در عملکردهای اجرایی باشد، اما با آموزش و تمرین با او می‌توان این مهارت‌ها را تقویت کرد.

شما می‌توانید از طریق تمرینات آموزشی مغز؛ یا بهتر بگوییم “بازی‌ها” به کودک در پرورش این مهارت‌ها کمک کنید. کودکان به طور طبیعی از طریق بازی یاد می‌گیرند. بازی کودک را درگیر یک تجربه می‌کند و بنابراین تجربه یادگیری را تشدید می‌کند. تمرین و تکرار نیز بسیار مهم است. در مغز هر بار که رفتاری تکرار می‌شود “سیم کشی” مغز تقویت می‌شود. در مقاله قبلی “حقایقی درباره نیمکره‌ مغز کودک که باید بدانید!” را برای شما آوردیم.

برای تقویت نیمکره‌های مغز کودک روش‌های مختلفی وجود دارند. از روش‌های آموزشی و ورزشی گرفته تا روش‌های دیگری که برخی از افراد برای خود انجام می‌دهند. دلیل اینکه باید نیمکره‌های مغز را در کودکان تقویت کنیم، این است که در آینده‌ی خود بتوانند زندگی بهتر و آسان‌تری را تجربه کنند. قصد داریم در این مقاله‌ی نورولند با شما از اهمیت نیمکره‌های مغز و بازی‌های تقویتی آن‌ها سخن بگوییم. 

معمولا در بزرگسالی به فکر تقویت مغز و استفاده‌ی بیشتر از توانایی‌های آن می‌افتند، اما در سنین بزرگسالی تلاش بیشتری نیاز است تا مغز را بتوان رشد داد. به همین خاطر تقویت مغز و تقویت نیمکره‌های مغز در کودک از اهمیت بالایی برخوردار است.

الف- راهکارهای تقویت نیمکره راست مغز

نیمکره‌ی راست مغز وظیفه‌ی کنترل طرف چپ بدن را دارد و معمولا افرادی که نیمکره‌ی راست قوی‌تری دارند، سمت چپ بدنشان قدرت بیشتری دارد. نیمکره‌ی راست مغز ویژگی‌های دیگری هم دارد که می‌تواند تقویت آن را برای شما جذاب‌تر از قبل کند.

در واقع اشخاصی که نیمکره‌ی راست قوی‌تری دارند، افرادی خلاق، کلی‌نگر، شهودی و آزاد اندیش هستند. همچنین احساسات در این افراد نقش پررنگ‌تری نسبت به منطق و عقلانیت دارد. پس برای اینکه نیمکره‌ی راست کودک خود را رشد دهید، باید روی این موارد کار کنید که در ادامه چندین بازی و تمرین که برای بهبود این نیمکره نیاز است را به شما معرفی خواهیم کرد.

1. استفاده از دست چپ

همانطور که گفته شد، نیمکره‌ی راست وظیفه‌ی کنترل سمت چپ بدن را دارد. بنابراین استفاده از سمت چپ بدن می‌تواند به تقویت نیمکره‌ی راست منجر شود. هر از چندگاهی از کودک خود بخواهید که نوشتن یا نقاشی کردن یا هر فعالیت دیگری را که همیشه با دست راست خود انجام می‌دهد، این بار با دست چپ انجام دهد. علاوه بر دست از پای چپ هم می‌توانید کمک بگیرید و روی این نیمکره تاثیر بیشتری بگذارید.

2. تمرین تنفس از بینی سمت چپ

نفس کشیدن از سوراخ سمت چپ بینی دقیقا مثل گرفتن مداد در دست چپ است و با توجه به ارتباط بین اعضای سمت چپ با نیمکره‌ی سمت مخالف، این تمرین می‌تواند مفید باشد. فقط به خاطر داشته باشید که بازدم را از دهان انجام بدید تا به ریه‌ها فشاری وارد نشود.

3. بازی تطابق‌پذیری

سمت راست مغز مسئول تشخیص چهره و در نتیجه حافظه دیداری نیز هست. پس، یکی از بهترین بازی‌های مربوط به تقویت این نیمکره‌ی مغز، انجام فعالیت زیر است. البته خیلی از افراد در کودکی این بازی را تجربه کردند و نحوه‌ی انجام آن را می‌دانند. اما برای کسانی که فراموش کردند یا تا به حال این بازی را انجام ندادند، بار دیگر آن را توضیح می‌دهیم.

• یک دسته کارت یا مجموعه‌ای از کارت‌های بازی که برای تطبیق دادن استفاده می‌شوند را در این فعالیت استفاده کنید. (مثل کارت‌هایی که به صورت دوتا دوتا عکس میوه یا یک رنگ خاص هستند)
• کارت‌ها را روی زمین قرار دهید.
• به سادگی کارت‌ها را ورق بزنید و سعی کنید تطابق آن‌ها را در کم‌ترین زمان ممکن حدس بزنید.
• به خاطر داشته باشید که تنها می‌توانید دو کارت را در یک زمان بچرخانید و اگر آن‌ها جفت باشند، اجازه دارید آن‌ها را برگردانید.

این بازی علاوه بر تاثیری که بر نیمکره‌ی راست مغز دارد، توجه و مهارت‌های حافظه را نیز بهبود می‌بخشد.

ب- راهکارهای تقویت نیمکره چپ مغز

نیمکره‌ی چپ مغز رفتاری برخلاف نیمکره‌ی راست دارد. درست برعکس آن بر سمت راست بدن تاثیر می‌گذارد، افرادی که نیمکره‌ی چپ قوی‌تری دارند، افرادی هستند که منطق و عقل آن‌ها بیشتر از احساساتشان راهگشاست. بیشتر به جزئیات دقت و توجه می‌کنند و نگاهی واقع‌گرایانه به اتفاقات دارند. تقویت نیمکره چپ مغز کمک می‌کند تا فرد در دروس ریاضی هم بهتر عمل می‌کنند زیرا قدرت تحلیل اعداد و محاسبات قدرتمندتری دارند. در ادامه تمارینی که برای تقویت این نیمکره در کودکان مفید هستند را به شما معرفی می‌کنیم:

4.‌ نوشتن با دست راست

استفاده از سمت راست بدن برای تقویت نیمکره‌ی چپ بسیار مفید است. تمام تمارینی که در مورد تقویت نیمکره‌ راست مغز در بالا گفتیم را برای تقویت نیمکره‌ چپ مغز به صورت معکوس می‌توانید انجام دهید.

5. پازل‌ها

حل معما و پازل از جمله موارد دیگر تقویت نیمکره چپ مغز است که برای تقویت نیمکره‌ی سمت چپ مغز کارگشاست. حل معماهای ساده، سودوکو، پازل یا هرچیزی که بتوان اسم آن را معما و پازل گذاشت تمرین مناسبی برای این بهبود این قسمت از مغز است. دلیل تاثیرات پازل هم این است که برای حل کردن آن باید به صورت منطقی فکر کرد و تفکر منطقی جزئی از نیمکره‌ی سمت چپ است.

6. یادگیری زبان‌

مسئولیت بهبود بخش گفتار و نوشتار در مغز انسان‌ها با تقویت نیمکره چپ مغز است. پس هر تمرینی که نوشتن و خواندن را درون خودش جای دهد، تمرینی برای تقویت این بخش محسوب می‌شود. یادگیری زبان‌های دیگر هم می‌تواند به این روند سرعت بخشد. همچنین اگر کودکان خود را به مطالعه عادت دهید تا حد زیادی خیال خود را از بابت نیمکره‌ی چپ راحت خواهید کرد. بازی‌هایی همچون بازی موبایلی نورولند نیز بسیار برای تقویت این مهارت‌ها مفید هستند.

7. تنفس‌ عمیق در طول روز

تمرین تنفس به بهبود حافظه و همچنین کنترل احساسات کمک می‌کند. کودکان هم عاشق این کار هستند. این تمرین را با تنفس طبیعی شروع کنید. بعد از اینکه او به طور طبیعی تنفس را تمرین کرد، بگویید: تصور کن نفست مانند آسانسوری است که در طول بدن عبور می‌کند. برای راه اندازی آسانسور، از طریق بینی نفس بکش و تمام هوای خود را بیرون بده. اکنون نفس بکش و آسانسور خود را به سمت قفسه سینه بکش و آنجا کمی نگهش دار و بعد تمام هوای خود را بیرون بده. این کار را برای طبقات دیگر بدنت هم انجام بده.

ج- 18 بازی برای تقویت نیمکره های مغز کودک

8. بازی تخیلی و هوشی

علاوه بر حل جدول و یادگیری زبان نوشتن با دست مخالف، با کودک بازی‌هایی انجام دهید که او را وادار کند که در تخیلش چیزی را بسازد یا حل کند. بازی‌های تخیلی تنها گزینه‌ی مورد نظر برای تقویت نیمکره چپ مغز نیست و بازی‌های هوشی و استراتژیک هم از دیگر انواع بازی‌هاست که برای این مهارت، فوق‌العاده کاربردی است.

همچنین توصیه می‌کنیم برای اینکه بازیهای متفاوتی برای تقویت نیمکره‌های مغز و مهارت‌های مختلف کودکتان بیاموزید به اینستاگرام نورولند سری بزنید.

9. بازی کار کردن همزمان با دو دست

انواع بازی‌هایی که به کارکردن همزمان با دو دست نیاز دارد؛ موجب تقویت دونیمکره مغز می‌شوند. مانند دو بازی ویدیوی زیر:

10. بازی ماز

انواع ماز های سه بعدی که به راحتی در خانه قابل اجرا هستند؛ موجب تقویت دو نیمکره مغز می‌شوند:

11. بازی جدول و پازل بازی برای تقویت دو نیمکره مغز کودک

حل انواع جدول و پازل کمک زیادی به تقویت دونیمکره مغز کودک می‌کند. از میان انواع جدول و پازل، جدول سودوکو، جدول حروف متقاطع و مکعب روبیک مفیدترین آن‌ها برای این موضوع هستند.

12. بازی اینو بگیر، اونو بده!

بازی اینو بگیر، اونو بده یا بازی بده بستون برای تقویت دو نیمکره مغز کودک بسیار مفید است. در این بازی لازم است که شما در مقابل کودک قرار بگیرید و یک ردیف از اشیای بزرگ مانند عروسک، ماشین و غیره را بین خود و کودک بچینید. حالا یک جمله این چنینی می‌گویید: ” عروسک رو بده، ماشین رو بگیر.” و سپس ماشین را به سمت کودک می‌گیرید. کودک باید همزمان هم عروسک را برداشته و به شما بدهد و هم ماشین را از شما بگیرد. 

13. تمرینات هماهنگی مغز و بدن

مغز و بدن ما بخش‌هایی از کل خود ما هستند و هر دو قسمت نیاز به ورزش دارند. وقتی آن‌ها را با هم “تمرین” می‌کنیم، در واقع به عملکردهای مختلف مغز کمک می‌کنیم تا همکاری و هماهنگی بیشتری با اعضای بدن داشته باشند.

• برای مثال بازی ساده‌ی زیر به هماهنگی نیمکره‌های مغز کمک می‌کند.

• تمرینات دست ورزی و حرکت انگشتان دست و پا نیز برای تقویت نیمکره مغز کودک بسیار مفید است. این تمرینات را با انجام کارهای ساده‌ای مثل باز و بسته کردن بند کفش، دکمه و … با کودکتان تمرین کنید. برای اینکه بازی‌های بیشتری برای تقویت مغز کودکان بیاموزید به اینستاگرام نورولند مراجعه کنید و از آموزش‌های مفید آن استفاده کنید.

14. بازی‌های تقویت تمرکز و حافظه

فعالیت‌های بهبود حافظه و تمرکز برای تقویت نیمکره مغز همه ما مهم است! برای کودکان کوچک‌تر، می‌توانید چند اسباب بازی را بردارید و آن‌ها را در یک ردیف قرار دهید. سپس آن‌ها را بپوشانید و یکی را بردارید. ببینید آیا کودک می‌تواند به شما بگوید کدام یک از آن‌ها کم شده است؟ به عنوان تمرینی دیگر سعی کنید اشیائی تصادفی را به مدت 15 ثانیه جلوی آن‌ها قرار دهید، سپس اشیا را بردارید و ببینید چه تعداد از آن‌ها را به خاطر می آورند. از تعداد کم شروع کنید و با پیشرفت کودک تعداد آن‌ها را مرتباً افزایش دهید. همچنین می‌توانید به آن‌ها یک لیست تصادفی از اعداد یا کلمات را بگویید و بخواهید آن‌ها را تکرار کند. این تمرنی به حافظه شنوایی کودکان کمک می‌کند. با 2 یا 3 مورد شروع کنید و در ادامه به این تعداد اضافه کنید.

15. بازی‌‌های دورهمی و خانوادگی

انجام بازی‌هایی مانند شطرنج و یا بازی‌های تخته‌ای یا کارتی چند نفره مثل UNO علاوه بر شادی‌آور بودن به تقویت مهارت حل مسئله، برنامه‌ریزی و همکاری (مانند نوبت گرفتن و مدیریت ناامیدی) کودک کمک می‌کند. نکته مثبت دیگر این که بازی‌های جمعی برای همه سرگرم کننده است و به تقویت پیوندهای خانوادگی نیز کمک می‌کند. حداقل هفته‌ای یک بار این بازی‌ها ر امتحان کنید و ببینید چه تاثیری برای کودک و رابطه شما خواهد داشت.

16. بازی ‌های دیجیتالی مفید برای تقویت مغز کودکان

بازی‌های دیجیتالی بسیار مفیدی وجود دارند که هم سرگرم کننده هستند و هم طیف گسترده‌ای از مهارت‌های آکادمیک را بهبود می‌بخشند. لوموسیتی نمونه‌ای از این بازی‎هاست که به تقویت مهارت‌های شناختی مثل توجه، حافظه و حل مساله می‌پردازد. بازی نورولند از دیگر بازیهای مفید در این زمینه است.

17. داشتن مکالمه روزانه از چالش‌ها، موفقیت‌ها و برنامه‌ها

در دنیای امروز به دلیل پیشرفت تکنولوژی و روی آوردن به ارسال پیام به شکل مجازی؛ صحبت کردن واقعاً یک هنر گمشده است. اختصاص دادن زمانی از روز برای صحبت کردن با کودک؛ در مورد چالش‌های روز، مسائلی که یاد گرفته است و … بسیار مفید خواهد بود. همچنین به اشتراک گذاشتن مهارت‌های خود و به خصوص مهارت‌های ارتباطی و کلامی از این طریق بسیار برای کودک سازنده خواهد بود. برای ایجاد انگیزه در کودک برای صحبت کردن می‌توانید داستانی را با هم بخوانید و درباره‌ی قسمت‌های مختلف قصه یا اشخاص از کودک سوال‎‌هایی بپرسید و او را تشویق کنید تا نظرش را بگوید.

18 تا 25. هشت بازی دیگر برای تقویت دو نیمکره مغز

برای تقویت دو نیمکره مغز برای شما ویدیویی تهیه کردیم که در آن 8 تمرین ساده برای تقویت این موضوع قرار داده شده است. به علاوه پیشنهاد میکنیم از بازی موبایلی نورولند حتما استفاده کتید چرا که به تقویت مهارتهای مختلفی در کودکان می‌پردازد که برای تقویت نیمکره‌ها بسیار مفید خواهد بود.

اختصاص دادن زمانی برای آموزش، تشویق و مشارکت با کودک در این فعالیت‌ها نه تنها باعث بهبود عملکرد مغز و تقویت نیمکره مغز کودک می‌شود بلکه باعث ایجاد روابط عمیق‌تر در خانواده و کاهش استرس در همه می‌شود. شاید فکر کنید بازی؛ صرفا کار کودک است. اما خوب است بزرگسالان هم گاهی به کودک درون خود توجه داشته باشند.

پیشنهاد ما این است که مغز خود را همراه با کودک خود “ورزش” دهید و بدانید در حالی که با این تمارین به تقویت مغز کودکان کمک می‌کنید، به بهبود عملکرد مغز خود و همینطور سرگرم کردن همه‌تان کمک می‌کنید.

سوالات متداول

کلام پایانی

تقویت نیمکره مغز کودک و برقراری تعادل بین آن‌ها ممکن است کمی زمان‌بر باشد و کمی تلاش مضاعف نیاز داشته باشد، اما می‌تواند در بسیاری از فعالیت‌ها حتی در دوران بزرگسالی به کمک فرزند شما آید. کسانی که هردو نیمکره‌ی مغزشان به یک اندازه‌ی تقریبا یکسانی رشد کرده باشد، راحت‌تر می‌توانند مسیر زندگی خود را بسازند و از همسن‌‌های خود یک سر و گردن بالاتبه نظر می‌رسند

منبع: empoweringparents