با خجالت کودک چطور برخورد کنیم؟
کودک خجالتی عموما در مقایسه با همسالان برونگرای خود در دوست‌یابی مشکل دارد. خجالتی بودن می‌تواند به قدری مشکل ساز باشد که کودکان از شرکت در فعالیت‌های مدرسه خودداری کنند. مثلا از داوطلب شدن و بالا بردن دست در کلاس، صحبت کردن یا کار به عنوان رهبر گروه در یک پروژه کلاسی امتناع می‌ورزند. آن‌ها حتی ممکن است از شرکت در فعالیت‌های فوق برنامه‌‌ی سرگرم کننده از جمله ورزش، بازی در مدرسه و انواع پروژه‌های داوطلبانه نیز خودداری کنند. اینکه گاهی انجام بازی و داشتن هم بازی برای کودک خجالتی نشدنی است؛ عجیب اما واقعیست!
مخصوصاً وقتی خجالت کودک در کودکانی با با نیازهای ویژه ممکن است از دیگران کناره گیری کنند و در موقعیت‌های اجتماعی دچار اضطراب شوند. زیرا خود را متفاوت می‌دانند و نگرانند که دیگران آن‌ها را طرد کنند. همانطور که حتما تا به اینجا متوجه شدید؛ متأسفانه کم‌رویی یا خجالتی بودن می‌تواند مانع داشتنِ دوست و ایجاد احساس خوب و شادی در کودکان ما شود. اما ما نباید اجازه دهیم زندگی برای کودکان خجالتی اینگونه باشد. والدین و معلمان می‌توانند گام‌هایی بردارند تا کودکان خجالتی را از پوسته خود خارج کرده و کمک کنند با دیگر کودکان رابطه دوستی برقرار کنند. در ادامه با نورولند همراه باشید تا چند راهکار و بازی برای کودک خجالتی تان بیاموزید. به یاد داشته‌باشید که خجالت در کودکان از جمله اختلالات رفتاری کودک است که قابلیت درمان را دارد.
چند راهکار و بازی برای کودک خجالتی
1. بازی‌های فضای باز را برای تشویق کودک به تعامل بیشتر انتخاب کنید
با بازی‌هایی شروع کنید که نیاز به تماس محدود با دیگران دارند و به تدریج فعالیت‌هایی را که نیاز به تماس بیشتر دارند انتخاب کنید. به عنوان مثال با بازی‌هایی مانند گرگم به هوا، هفت سنگ یا وسطی شروع کنید. زمانی که مطمئن شدید کودک احساس راحت‌تری پیدا کرده است، بازی‌هایی را که نیاز به تعامل بیشتر و نزدیکی بیشتر بین شرکت‌کنندگان دارند را انتخاب کنید. از بازی‌های تعاملی برای این سطح می‌توان به انواع بازی‌های رومیزی اشاره کرد.
2. برای رفع خجالت کودک، حس کنجکاوی او را برانگیزید
یک جعبه‌ی کوچک را پر از بازی یا اسباب بازی‌هایی کنید که شامل تعامل با دیگران است. جعبه را در میان گروهی از کودکان، از جمله کودک خجالتی قرار دهید. به بچه‌ها بگویید تا به نوبت وسایلی از جعبه را نقاشی کنند. وقتی کارشان تمام شد، آن‌ها را راهنمایی کنید تا کودکانی را پیدا کنند که همان وسیله‌ای که خودشان نقاشی کرده‌اند را کشیده‌اند و از آن‌ها بخواهید آن اسباب بازی را بردارند و 15 تا 20 دقیقه با هم بازی کنند. زمان که به پایان رسید از آن‌ها بخواهید موارد را دوباره به جعبه برگردانند. از آن‌ها بخواهید تا برای ایجاد فرصت دوست شدن با یک همبازی جدید نقاشی بکشند.
3. خجالت کودک را با درگیر کردن او با صنایع دستی از بین ببرید.
فضاهای بازی و ساخت صنایع دستی را طوری تنظیم کنید که کودکان در گروه‌های دو تا چهار نفره با هم کار کنند. ظروف و مواد مورد نیاز برای ساخت صنایع دستی را در مرکز گروه و در دسترس همگی قرار دهید. این کار به کودکان خجالتی کمک میکند تا هنگام تمرکز بر کار خود، کودکان دیگر را در نزدیکی خود تحمل کنند. در این شرایط همانطور که کودکان از بودن در کنار دیگر کودکان احساس راحتی می‌کنند، ممکن است رفته رفته ارتباط چشمی، اشتراک و گفتگو با یکدیگر را نیز شروع کنند.
4. فعالیت و ورزش‌های گروهی انتخاب خیلی خوبی هستند
بازی گروهی کودک که باید بلد باشید را در مقاله لینک شده یاد بگیرید.
ورزش‌های گروهی (فوتبال، بسکتبال، والیبال، طناب کشی و فعالیت‌هایی از این دست) برای کودکان خجالتی و کم‌رو از بهترین انتخاب‌ها هستند. ورزش‌های گروهی علاوه بر کمک به آن‌ها در غلبه بر ترس و عدم امنیت، به بهبود سرعت، چابکی و تمرکز آن‌ها کمک میکند. در این دست ورزش و فعالیت‌ها کودکان با یک نفر رو به رو نیستند. بلکه خود و گروهی از کودکان را در قالب یک تیم در اختیار دارند که باید در مقابل گروهی دیگر به بازی بپردازند. همین مساله به آن‌ها احساس امنیت و آرامش می‌دهد و باعث می‌شود از احساس شرم و خجالت ان‌ها کاسته شود. به علاوه آن‌ها کار تیمی، بردباری و احترام به قوانین بازی را در چنین فعالیت‌هایی می‌آموزند.
5. علایق و توانایی کودک را برای انتخاب فعالیت‌ها در نظر بگیرید
برای فرار از خجالتی بودن کودکتان، او را به زور درگیر فعالیتی نکنید که تنها کمک میکند تا بر خجالتی بودن خود غلبه کند. ابتدا از او بپرسید که دوست دارد چه کاری انجام دهد؟ از چه توانایی برخورد است؟ نقاشی، ورزش؟
پس از اینکه از توانایی و علایق فرزندتان اگاه شدید، فعالیتی را متناسب با این دو مورد و با تعداد کمی شرکت کننده انتخاب کنید تا در عین انجام کار مورد علاقه خود، سازگاری و همراهی با دیگران را نیز بیاموزد. پیشنهاد می‌کنیم برای اینکه در زمینه‌های دیگر مربوط به کودکان هم والد آگاهی باشید حتما از مطالب مفید اینستاگرام نورولند استفاده کنید.
6. فعالیت و گشت و گذار در طبیعت را فراموش نکنید
به واسطه‌ی طبیعت فعالیت‌های خیلی ساده‌ای برای غلبه بر کم‌رویی کودکان وجود دارند که بسیار توصیه می‌شوند. در تماس بودن با طبیعت، پیاده روی در اطراف شهر، گشت و گذار برای آگاهی و شناخت گیاهان و جانوران یک محیط طبیعی برای کودکان خجالتی و درونگرا مساعد است، زیرا آن‌ها تمایل دارند طبیعت را دوست داشته باشند و این روش خوبی برای آن‌ها برای ارتباط با سایرین است.
7. سطح انتظارات خود را مدیریت کنید
انتظار نداشته باشید که بازی و فعالیت‌های بالا یک شبه یک کودک خجالتی را به یک فرد اجتماعی تبدیل کند. بعضی از کودکان به طور طبیعی درون گرا هستند و باید به همین شکل و با همین روحیات پذیرفته شوند. قرار گرفتن کودکان خجالتی در محیط و موقعیت‌های بالا به آن‌ها این فرصت را می‌دهد تا ببینند که بچه‌های دیگر هم بد نیستند و ممکن است برخی علایق مشترک را با آن‌ها داشته باشند. اگر راهکارهای فوق منجر به شکل‌گیری فوری دوستی نمی‌شوند نترسید. در عوض این حقیقت را بپذیرید که کودک خجالتی شما با بازی با همسالان خود؛ اولین قدم بزرگ برای برقراری ارتباط با دیگران را برداشته است.
کلام آخر
به خاطر داشته باشید که در برخورد با کودکان خجالتی داشتن صبر و حوصله، ارزش دادن به آن‌ها و معاشرت مرحله به مرحله با آن‌ها بسیار مهم است. دقت کنید که هرکدام از این کودکان ریتم خاص خود را دارند و باید از اجبار در برخورد با آن‌ها تا حد ممکن خودداری کنید.
منابع: وبسایت‌های verywellfamily و smartmommies
