کمک کردن کودک در کار خانه

هدف والدین، تلاش برای فراهم کردن بهترین شرایط برای فرزندان است. از مشاوره تغذیه‌‌ای در دوران بارداری گرفته تا انتخاب بهترین مدرسه، تفریح‎ و زندگی، والدین تمام تلاش خود را برای بهبود زندگی کودک می‌کنند. اما آیا میدانستید که کمک کردن کودک در کار خانه هم می‌تواند یکی از راه‌های کمک به تقویت مهارت‌های کودک باشد؟

در ادامه با نورولند همراه باشید تا ببینیم چگونه به شیوه‌ای ساده و به واسطه‌ی کمک کردن در کار منزل به تقویت مهارت کودکان بپردازیم.

چرا کمک کردن کودک در کار خانه مهم است؟

در حالی‌که آموزش، تغذیه و فعالیت‌های دیگر برای کودک مهم است، اما یادگیری مهارت‌های زندگی به‌ویژه در دوران کودکی اهمیت بیشتری دارد. این مهارت‌های زندگی در زمانی که  کودکان رشد می‌کنند باعث تقویت اعتمادبه‌نفس آن‌ها خواهد شد.

بسیاری از والدین احساس گناه می‌کنند که در انجام کارهای خانه کودک را مشارکت دهند؛ اما شاید ندانند که از این طریق مهارت‌های اساسی و نکات زندگی را به او می‌آموزند. کودکان با مشارکت در کارهای خانه نه تنها احساس مهم و مفید بودن می‌کنند، بلکه به مسئولیت‌پذیری کودک نیز کمک می‌کنند.

با این‌حال برای بچه‌ها فکر کردن به انجام کارهای خانه خسته‌کننده است. آن‌ها همیشه ترجیح می‌دهند بازی کنند تا ظرف بشورند یا لباس‌های خود را مرتب کنند. واقعیت این است که برخلاف بزرگسالان، کودکان با تمیز شدن خانه، آرامشی را تجربه نمی‌کنند.

اگر خواهان کمک کردن کودک در کار خانه هستید؛ باید بدانید که ایده کمک کردن کودکان در کار خانه بصورت تئوری یا با ایده‌هایی مثل استفاده از کاغذ خوب به‌نظر می‌رسد، اما به کارگرفتن آن در زندگی روزمره کودک بسیار سخت خواهد بود.

با این‌حال نگران نباشید، راه‌کارهایی وجود دارند که والدین می‌توانند از طریق آن امکان کمک کردن کودک در کار خانه را فراهم کنند.

اگر فرزندتان برای انجام کارهای خانه بهانه می‌تراشد و به‌دنبال راهی برای فرار است، به‌جای بحث کردن با وی، شش راه‌کار ساده را در پیش بگیرید تا هم شما و هم کودک‌تان از کار کردن کودک در خانه، لذت ببرید.

راهکارهای کمک کردن کودک در کار خانه

1. به کودکان عنوان بدهید

اولین قدم برای این‌که بتوانید کودک را تشویق به همراهی در کارهای خانه کنید، روحیه دادن است. در این رابطه گزارشی در وب‌سایت Live Science منتشر شده، که به گفته‌ی محققان زمانی که می‌خواهید کودک را برای انجام کارهای خانه آماده سازید حتماً به او عنوانی بدهید. به عنوان مثال می‌توانید به وی بگویید تو امروز «همکار» من برای تمیز کردن آشپزخانه هستی.

وقتی به کودک عنوانی می‌دهید درصد قبول کردن وی، نسبت به زمانی که از او فقط درخواست «کمک» دارید، بیشتر است. کودک با این‌کار علاوه بر این‌که روحیه می‌گیرد، حس همکاری نیز در وی تقویت می‌شود.

2. از سنین پایین کودکان را درگیر کنید

بچه‌ها تقریباً از سن 3 سالگی می‌توانند در کارهای خانه کمک کنند، اما وظایف آن‌ها همیشه باید متناسب با سن‌شان باشد. کودکان کم‌سن می‌توانند کارهای ساده مانند جمع کردن اسباب‌بازی را انجام دهند و بچه‌های بزرگ‌تر می‌توانند کارهایی مانند جاروبرقی زدن یا جمع کردن لباس‌ها را برعهده بگیرند.

به‌خاطر داشته باشید هر‌چقدر در سنین پایین (زودتر) به استثنای نوزادان و کودکان نوپا، از آن‌ها بخواهید به شما کمک کنند، زودتر کار خانه برای آن‌ها تبدیل به یک برنامه معمول می‌شود.

در زیر به چند ایده در مورد برخی از کارهایی که کودک می‌تواند متناسب با سن خود انجام دهد، اشاره شده است. به علاوه اینکه بازیهای موبایلی کودکانه مفیدی مانند نورولند هم وجود دارند که کارهایی مانند ظرف شستن را در قالب بازی به کودک می‌آموزند و او را به کمک کردن در کار خانه تشویق می‌کنند.

• کودکان زیر سه سال

1. اسباب‌بازی‌هایش را جمع کند
2. پوشک‌های خود را در سطل آشغال بیندازد
3. آب دادن به گل‌ها
4. گردگیری سطوح کوچک
5. کتاب‌هایش را جمع کند

• کودکان 3 تا 4 سال

1. همه کارهای قبلی
2. انداختن لباس‌های کثیف در سبد لباس‌شویی
3. تمیز کردن میز با کمک والدین
4. تمیز کردن سطوح کوچک با یک پارچه مرطوب همراه با کمک داشتن
5. شستن دست‌ها
6. گذاشتن مواد غذایی در جای خود
7. لباس‌های خود را با نظارت والدین جمع کنند
8. برای آن‌ها لباس انتخاب کنید تا بپوشند

• کودکان 4 تا 5 سال

1. همه کارهای قبلی
2. مرتب کردن تخت‌خواب با کمترین کمک
3. با نظارت در آشپزخانه کمک کند
4. آویزان کردن حوله بعد از حمام
5. غذا دادن به حیوان خانگی

• کودکان 6 تا 7 سال

1. همه کارهای قبلی
2. مرتب کردن تخت‌خواب بدون نظارت و کمک
3. جواب دادن تلفن
4. جمع کردن لباس‌های شسته شده
5. تی کشیدن کف زمین
6. ظرف‌های تمیز را کنار بگذارید تا کودک آن را جمع کند

• کودکان 8 تا 9 سال

1. همه کارهای قبلی
2. تمیز کردن اتاق خود
3. خالی کردن سطل زباله
4. جمع کردن برگ‌های حیاط یا باغچه
5. با کمک وعده‌های غذایی آسان بپزد

• کودکان 9 تا 12 سال

1. همه کارهای قبلی
2. عوض کردن ملحفه‌های تخت‌خواب خود
3. شستن ظرف‌ها
4. جاروبرقی کشیدن
5. کوتاه کردن چمن‌ها

کارهای ارائه شده در بالا، یک راهنمای کلی متناسب با سن کودک است، اما توانایی کودک و سطح رشد وی نیز در انجام کارها باید در نظر گرفته شود. به‌خاطر داشته باشید، اگر کودک شما با یک کار خاص در حال دست و پنجه نرم کردن است، به او کمک کنید یا کار را تغییر دهید. همچنین توصیه می‌کنیم برای داشتن اطلاعات دقیق از راهکارهای تربیت کودک منظم، مستقل و باهوش، مهارت‌های لازم برای کودکان و راه‌های تقویت آن‌ها حتما به اینستاگرام نورولند سری بزنید.

3. یک برنامه مدون برای کارهای منزل درست کنید، اما این امکان را فراهم کنید که کارهای کودکان تغییر و جابجا شوند

بهتر است لیستی از تمام کارهایی که روزانه، هفتگی و ماهانه باید انجام شود، تهیه کنید. از خرید گرفته تا پرداخت قبض و آب دادن به گل‌ها.

در حالی‌که برای کارهای روزانه یک برنامه درست کرده‌اید یا با کودک در میان گذاشته‌اید، کار‌های کمی را به آن لیست اضافه کنید. می‌توانید از فرزندتان بپرسید که «دوست دارد چه کاری دیگری را انجام دهد؟»

بهترین راه‌کار این است که به اعضای خانواده اجازه دهید تا کارهای خود را انتخاب کنند. همچنین در نظر بگرید، وقتی که هر شخص صرف کارهای خانه می‌کند، برابر باشد.

کارها را به گونه‌ای تقسیم کنید که در خانه همه کاری داشته باشند حتی کودک سه ساله‌تان! همچنین بهتر است هر کودک مسئول مرتب و تمیز کردن اتاق خود باشد.

4. نحوه‌ انجام کارهای خانه را به کودکان آموزش دهید

منصفانه نیست که از کودک بخواهید کارهای خانه را انجام دهد، بدون ‎‌اینکه در وهله اول بداند که چگونه آن کار را انجام دهد! بسیار مهم است که به کودکان آموزش دهید، چگونه جاروبرقی بکشند، لباس‌هایشان را جمع کنند، ظرف بشورند یا کارهای دیگر را به‌طور درست و با ایمنی انجام دهند.

همچنین اطمینان حاصل کنید که آن‌ها درک کرده‌اند که شما چه انتظاری از انجام آن کار دارید. به‌همین خاطر بسیار مهم است در مورد انتظارات خود شفاف باشید تا کودک بداند شما دقیقاً از انجام آن کار چه می‌خواهید.

به گفته‌ی روانشناس ریچارد برومفیلد اولین قدم برای این‌که کودکان در کارهای خانه کمک کنند، این است که به‌طور واضح مشخص کنید که دوست دارید فرزندتان چه کاری را انجام دهد و شما با سپردن این کار به او چه انتظاری دارید؟

به بچه‌های‌تان سخت نگیرید که یک کار را به‌طور کامل انجام دهند. اگر کودک به شما می‌گوید کار خیلی سخت است یا به کمک احتیاج دارد، به جای این‌که مجبورشان کنید کار را به تنهایی انجام دهند، آن‌ها را همراهی کنید تا بدانند که با همدیگر در این کار شریک هستید.

5. آن‌ها را تشویق کنید

زمانی‎‌که کارهای خانه تبدیل به بخشی از برنامه معمول کودک شد، احتمالاً آن‌ها سعی می‌کنند حتی کارهایی را که از آن‌ها خواسته نشده است و از عهده آن برمی‌آیند را انجام دهند.

به‌خاطر داشته باشید چه زمانی‌که کودک کار روزانه خود را انجام می‌دهد و چه وقتی که مسئولیت کارهای دیگر را می‌پذیرد، تمام تلاش خود را برای قدردانی و مثبت نگه داشتن فضا انجام دهید.

به بچه‌های خود بگویید که چقدر در انجام کار خود عالی هستند و به کار آن‌ها افتخار می‌کنید. همیشه برای درخواست خود «لطفا» و در پایان کار «متشکرم» را فراموش نکنید. این جملات باعث می‌‎شود تا کودک نگاهی منفی به کارهای روزمره خانه نداشته باشد.

به‌خاطر داشته باشید که تشویق‌ها نباید مالی باشند، یک گردش خانوادگی، بازی کردن، دیدن یک فیلم و… بهترین راه برای پاداش دادن به کارهای بچه‌ها است.

می‎‌توانید یک تایم را مشخص کنید و بخواهید که اعضای خانواده با هم مسابقه دهند. به عنوان مثال هرکسی 30 دقیقه سخت کار کند می‌تواند دو تا بستنی داشته باشد.

6. حرف‌های کودک را بشنوید

طبق تحقیقات متعدد مشخص شده است که صحبت کردن، باعث تقویت پیوندهای خانوادگی می‎‌شود. در حقیقت بچه‌هایی که در خانواده «صدای آن‌ها شنیده می‌شود» بیشتر حس همکاری دارند.

وقت بگذارید و به صحبت‌های فرزندتان گوش دهید. انعطاف‌پذیر باشد و برخی اوقات در مورد کارهای خانه سوالاتی مانند زیر از وی بپرسید:

– چگونه می‌توان کارهای خانه را به روشی عادلانه در میان افراد خانواده تقسیم کرد؟

– چه کسی در چه زمانی چه کاری را انجام دهد؟

– چه اتفاقی می‌افتد اگر کارها انجام نشود؟

وقتی بچه‎‌ها احساس می‌کنند در تصمیم‌گیری‌هایی که مربوط به خودشان است دخیل هستند، احتمالاً بیشتر به آن تصمیم‌ها پایبند خواهند بود.

سخن پایانی

مجبور کردن فرزندان برای انجام کارها، فضای خانه را تبدیل به میدان نبرد خواهد کرد. اگر بالای سر بچه‌های خود بایستید و بارها و بارها بگویید: «اتاقت را تمیز کن»، «ماشین لباس‌شویی را خالی کن» و… آن‌ها پای خود را در یک کفش می‌کنند و هرگز مطابق میل شما رفتار نخواهند کرد. در این صورت شما به عنوان والدین وارد جنگی می‌شوید که فقط خودتان می‌توانید آن را خاتمه دهید، وگرنه در یک چرخه‌ی آزاردهنده گرفتار خواهید شد!

انعطاف‌پذیر و صبور باشید. ایجاد عادت‌ها و روال جدید زندگی می‌تواند زمان‌بر باشد. انعطاف‌پذیری و صبور بودن شما، بهترین راه حل برای هر مشکلی در خانه است.