29 بازی حسی برای تقویت حواس پنجگانه کودکان
آموزش حواس پنجگانه کودکان به عنوان یک روش آموزشی جدید در اوایل دهه ۱۹۹۰ مطرح شد. این روش آموزشی به کودکان کمک می‌کند تا حواس خود را بهبود بخشند و بتوانند بهتر یاد بگیرند. حواس پنجگانه شامل حواس بینایی، شنوایی، لامسه، بو و چشایی است.
با استفاده از بازی حسی، می‌توان به کودکان کمک کرد تا حواس خود را تقویت کنند و در نتیجه در یادگیری بهتر عمل کنند. از آنجا که تقویت حواس پنجگانه کودکان، بسیار مهم و حیاتی است.
این آموزش می‌تواند بهبود عملکرد ذهنی و روانی کودکان، بهبود تمرکز و توجه، بهبود حافظه و تمامی مهارتهای شناختی، بهبود توانایی‌های اجتماعی و ارتباطی، بهبود تعامل با دنیای اطراف و درک بهتر آن دنیارا به دنبال داشته باشد؛ در این مقاله نورولند به بررسی انواع بازی حسی برای تقویت حواس کودکان را بررسی خواهیم کرد:
اهمیت بازی برای تقویت حواس پنجگانه کودکان
آموزش بازی محور حواس پنجگانه به کودکان، یکی از مهمترین قسمت‌های آموزشی است که می‌تواند به ارتقای عملکرد ذهنی و روانی آن‌ها کمک کند. حواس پنجگانه شامل حس بینایی، شنوایی، لامسه، بویایی و چشایی است. هر یک از این حواس، نقش مهمی در ارتباط کودک با دنیای اطراف و تجربه و درک آن دنیا دارد. در زمان کودکی، حواس پنجگانه در حال توسعه است و آموزش و تقویت آن‌ها می‌تواند به کودکان کمک کند تا بهبود تمرکز، توجه، حافظه و تمامی مهارتهای شناختی خودری مانند تفکر، انتقادی، حل مسئله و خلاقیت داشته باشند.
همچنین، تقویت حواس پنجگانه کودکان با بازی می‌تواند بهبود توانایی‌های اجتماعی و ارتباطی آن‌ها را نیز به دنبال داشته باشد. به طور مثال، کودکانی که توانایی تمرکز و توجه بهتری دارند، می‌توانند بهتر در درس خواندن و پیشرفت تحصیلی خود عمل کنند. همچنین، کودکانی که حواس بینایی و شنوایی بهتری دارند، می‌توانند از اطلاعات بیشتری بهره بگیرند و درک بهتری از دنیای اطراف خود داشته‌باشند. همچنین، آموزش حواس پنجگانه به کودکان، می‌تواند به کودکان کمک کند تا در تعامل با دیگران، بهبود عملکرد خود داشته باشند و مهارتهای ارتباطی و اجتماعی بهتری داشته باشند.
بازی‌های حسی به عنوان یکی از راه‌های ارتباط با کودکان، بسیار مهم هستند و در توسعه روانی و اجتماعی آن‌ها نقش مهمی دارند. بازی‌های حسی باعث تقویت عضلات و مهارتهای حرکتی، افزایش توجه و تمرکز، تقویت حافظه، توانایی حل مسئله، پذیرش تفاوت‌ها و توسعه خلاقیت کودکان می‌شوند.
به طور کلی، بازی‌های حسی برای کودکان از جمله روش‌هایی هستند که به کودکان کمک می‌کنند تا با محیط پیرامون خود آشنا شوند و از تجربه‌های جدید لذت ببرند. این بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند که از طریق حواس خود، دنیای پیرامون خود را کشف کنند و در عین حال مهارت‌هایی مانند توجه، هماهنگی، تعامل اجتماعی و خلاقیت را تقویت کنند.
پویایی و خلاقیت کودکان را می‌توان با استفاده از بازی‌های حسی تقویت کرد. بازی‌های حسی شامل فعالیت‌هایی هستند که در آن‌ها کودکان از حواس خود برای برقراری ارتباط با دنیای پیرامون خود استفاده می‌کنند. این نوع از بازی‌ها شامل بازی با خاک، بازی با آب، بازی با مواد نرم و چسبناک، بازی با صدا و بازی با نور می‌شوند.
همچنین، در انتخاب بازی حسی برای کودکان، باید به سن و توانایی آن‌ها توجه شود. بازی‌های حسی برای کودکان معمولاً در سنین پیش‌دبستانی و ابتدایی مناسب هستند و در سنین بالاتر نیاز به بازی‌های دیگری مانند بازی‌های ذهنی دارند.
به علاوه، در انجام بازی حسی می‌توان از فعالیت‌هایی مانند ماساژ و پوشیدن لباس‌های بافته شده از مواد نرم و چسبناک نیز استفاده کرد. این فعالیت‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا با حواس خود به بدن خود آشنا شوند و از تجربه‌های مختلفی لذت ببرند.
بازی‌های حسی در کنار بازی‌های دیگر مانند بازی‌های آموزشی و بازی‌های اجتماعی می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند. این بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا مهارتهای اجتماعی خود را تقویت کنند و با دیگران بهبود روابط خود را برقرار کنند.
در نهایت، باید به این نکته توجه کرد که بازی‌های حسی تنها باید به عنوان یکی از روش‌های تربیت کودکان مورد استفاده قرار گیرند و نباید سایر روش‌های تربیتی مانند آموزش درسی و تربیت اخلاقی را جایگزین کنند. همچنین، در انتخاب بازی‌های حسی برای کودکان باید به نیازهای آن‌ها و شخصیت آن‌ها توجه کرد و بازی‌های مناسب برای هر کودک را انتخاب کرد.
در کل، بازی‌های حسی به عنوان یکی از روش‌های مهم در توسعه روانی و اجتماعی کودکان بسیار مهم و ارزشمند هستند. بازی‌های حسی به کودکان کمک می‌کنند تا به محیط پیرامون خود آشنا شوند و از تجربه‌های جدید لذت ببرند و در عین حال مهارت‌هایی مانند توجه، هماهنگی، تعامل اجتماعی و خلاقیت را تقویت کنند.
روش‌های آموزش حواس پنجگانه به کودکان
1. حواس پنجگانه را تحریک کنید:
به کودکان بگویید که چگونه می‌توانند از حواس خود برای یادگیری استفاده کنند. برای مثال، به آن‌ها بگویید که چگونه با استفاده از حواس بینایی خود، نقش‌های مختلفی را در بازی‌ها تشخیص دهند، با استفاده از حواس شنوایی، کلمات و صداها را تشخیص دهند و با استفاده از حواس لامسه، احساس بافت و سطح مختلفی را در بازی‌ها تجربه کنند.
2. 29 بازی حسی یا بازی برای آموزش حواس پنجگانه:
بازی‌های آموزشی می‌تواند یکی از بهترین راه‌های یاد دادن حواس پنجگانه به کودکان باشد. بازی‌هایی که به حواس پنجگانه توجه دارند، می‌توانند باعث تقویت حواس کودکان شوند و به آن‌ها کمک کنند تا این حواس را بهتر درک کنند. بازی‌ها به عنوان یک روش آموزشی جذاب، به کودکان کمک می‌کنند تا حواس خود را تقویت کنند. در ادامه چند بازی آموزش حواس پنجگانه را برای کودکان معرفی می‌کنیم:
– بازی نورولند: بازی نورولند با با داشتن محرک‌های دیداری و شنیداری متعدد و مهندسی ساز به پرورش مهارتهای شنیداری و دیداری کودک کمک می‌کند. و از این رو یک بازی حسی مناسب برای تقویت حواس پنجگانه کودکان به شمار می‌آید. حواس اصلی تقویت شده با بازی نورولند حواس بینایی و شنیداری هستند.
شما می‌توانید نورولند را از طریق این لینک دانلود کنید.
– بازی شنیدنی: در این بازی، به کودک چند صدای مختلف پخش می‌شود و او باید تشخیص دهد که هر صدا به چه چیزی مربوط است. برای مثال، صدای پرنده، صدای بارش باران، صدای خودرو و غیره. این بازی به کودکان کمک می‌کند تا حواس شنوایی خود را تقویت کنند.
– بازی حس لامسه: در این بازی، به کودکان دستکش‌های مختلفی داده می‌شود و آن‌ها باید با استفاده از حس لامسه خود، تشخیص دهند که هر دستکش به چه بافت و سطحی مربوط می‌شود. برای مثال، دستکش نخی، دستکش چرمی، دستکش کتانی و غیره. این بازی به کودکان کمک می‌کند تا حواس لامسه خود را تقویت کنند.
– بازی تشخیص شکل: در این بازی، به کودکان شکل‌های مختلفی نشان داده می‌شود و آن‌ها باید شکل‌های مختلف را تشخیص دهند. این بازی به کودکان کمک می‌کند تا حواس بینایی خود را تقویت کنند.
– بازی شناسایی بو: در این بازی، به کودکان بوی‌های مختلف نشان داده می‌شود و آن‌ها باید بوی مختلف را تشخیص دهند و بگویند که به چه چیزی مربوط است. برای مثال، بوی گل، بوی ماهی، بوی نعناع و غیره. این بازی به کودکان کمک می‌کند تا حواس بویایی خود را تقویت کنند.
– بازی شناخت چشایی: در این بازی، به کودکان طعم‌های مختلف نشان داده می‌شود و آن‌ها باید بگویند که طعم مختلف به چه چیزی مربوط است. برای مثال، طعم شیرین، طعم تلخ، طعم شور و غیره. این بازی به کودکان کمک می‌کند تا حواس چشایی خود را تقویت کنند.
– بازی پنهانی با دستکش: در این بازی، دستکش را در داخل یک جایی در خانه پنهان می‌کنید و کودک باید با حس بینایی و لامسه آن را پیدا کند.
– بازی شنیداری: در این بازی، کودکان باید چشمانشان را ببندند و شما صدایی (مانند صدای پای پلیس یا صدای گوشی همراه) را به آرامی در اتاق ایجاد کنید. کودکان باید با حس شنوایی صدا را شناسایی کنند.
– بازی شنوایی تشخیص رنگ: در این بازی، یک سری اشیا با رنگ‌های مختلف پیش روی کودک قرار می‌گیرد و کودک باید با حس شنوایی رنگ اشیا را تشخیص دهد. برای مثال، با صدای شما، کودک باید بگوید چه رنگی دارد اشیا مختلفی که در اتاق هستند.
– بازی شنوایی تشخیص صدا: در این بازی، یک سری صداهای مختلف (مانند صدای باران، صدای خوردن یک سیب و غیره) پخش می‌شود و کودک باید با حس شنوایی صدا را تشخیص دهد.
– بازی شنوایی تشخیص موسیقی: در این بازی، یک سری قطعه‌های موسیقی پخش می‌شود و کودک باید با حس شنوایی قطعه‌های موسیقی را تشخیص دهد.
– بازی لمسی تشخیص شکلات: در این بازی، شما می‌توانید یک سری اشیا را در جعبه‌ای پنهان کنید و کودک باید با حس لامسه شی را تشخیص دهد.
– بازی تشخیص بو: در این بازی، شما می‌توانید از بوی مختلفی مانند بوی گل، بوی نعناع و غیره استفاده کنید و کودک باید با حس بویایی بو را تشخیص دهد.
– بازی تشخیص طعم: در این بازی، شما می‌توانید از مواد مختلفی مانند شکر، نمک، لیمو و غیره استفاده کنید و کودک باید با حس چشایی طعم را تشخیص دهد.
– بازی تشخیص دمای اشیا: در این بازی، شما می‌توانید از اشیا مختلفی با دمای مختلف (مانند آب گرم و سرد، سفره گرم و سرد، و غیره) استفاده کنید و کودک باید با حس لامسه دمای شی را تشخیص دهد.
– بازی تشخیص وزن اشیا: در این بازی، شما می‌توانید از اشیا مختلفی با وزن‌های مختلف (مانند یک کتاب سنگین و یک قطعه پنیر سبک) استفاده کنید و کودک باید با حس لمسی وزن شی را تشخیص دهد.
– بازی تشخیص شکل‌ها: در این بازی، شما می‌توانید از اشیا با شکل‌های مختلف (مانند یک توپ، یک دایره، یک مثلث و غیره) استفاده کنید و کودک باید با حس بینایی شکل‌ها را تشخیص دهد.
– بازی تشخیص رنگ‌ها: در این بازی، شما می‌توانید از اشیا با رنگ‌های مختلف استفاده کنید و کودک باید با حس بینایی رنگ‌ها را تشخیص دهد.
– بازی تشخیص ترکیبات رنگی: در این بازی، شما می‌توانید از ترکیبات مختلف رنگ‌ها استفاده کنید و کودک باید با حس بینایی ترکیبات رنگی را تشخیص دهد. به عنوان مثال، شما می‌توانید از دو رنگ مختلف برای رسم یک نقاشی استفاده کنید و کودک باید رنگ ترکیبی را تشخیص دهد.
– بازی با قلمه‌های چوبی: این بازی با قلمه‌های چوبی که به صورت هندسی و با اشکال مختلف ساخته شده‌اند، انجام می‌شود. کودکان از قلمه‌ها استفاده می‌کنند تا ساختمان‌ها و شکل‌های مختلفی بسازند. این بازی به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌هایی مانند توجه، تمرکز و هماهنگی را تقویت کنند.
-بازی با شن و سنگ: این بازی به کودکان اجازه می‌دهد تا با شن و سنگ‌های مختلف بازی کنند و با آن‌ها ساختمان‌هایی بسازند. این بازی به کودکان کمک می‌کند تا حواسپری و مهارت‌هایی مانند توجه به جزئیات و پذیرش تفاوت‌ها را تقویت کنند.
-بازی با شناورها: این بازی با استفاده از شناورهای مختلفی مانند توپ‌های شناور، شناورهای حیوانات دریایی و … انجام می‌شود. کودکان می‌توانند با استفاده از این شناورها، آن‌ها را به سمت هدفی مشخص حرکت داده و با آن‌ها بازی کنند. این بازی به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌هایی مانند توجه، هماهنگی و کنترل حرکتی را تقویت کنند.
-بازی با بو: این بازی به کودکان اجازه می‌دهد تا با شناخت بویایی خود، بازی کنند. برای انجام این بازی، می‌توانید انواع مختلفی از مواد با بویمختلفی مانند نعناع، لیمو، گل و … را به کودکان نشان دهید و آن‌ها را بخواهید بو کنند و نام آن را بیان کنند. این بازی به کودکان کمک می‌کند تا حواسپری و شناخت بویایی خود را تقویت کنند.
-بازی با ماساژ: این بازی به کودکان اجازه می‌دهد تا با یادگیری ماساژ، برای یکدیگر ماساژ دهند. این بازی به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌هایی مانند توجه، هماهنگی و تعامل اجتماعی را تقویت کنند.
-بازی با رنگ: این بازی به کودکان اجازه می‌دهد تا با استفاده از رنگ‌های مختلف، ترکیب‌هایی از رنگ‌ها را بسازند و آن‌ها را با یکدیگر مقایسه کنند. این بازی به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌هایی مانند توجه به جزئیات، تفکر خلاقانه و شناخت بصری را تقویت کنند.
-بازی با آب: این بازی به کودکان اجازه می‌دهد تا با آب بازی کنند و با استفاده از ابزارهای مختلفی مانند سطل، قیف، لوله و …، با آب بازی کنند. این بازی به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌هایی مانند توجه، هماهنگی و کنترل حرکتی را تقویت کنند. بازی با آب نیز یکی دیگر از بازی‌های حسی محبوب است. در این بازی، کودکان می‌توانند با آب بازی کنند و از تجربه‌های مختلفی مانند شنا کردن، بازی با قایق و بازی با آب‌بالون لذت ببرند. همچنین، می‌توان از ابزارهایی مانند پمپ آب، کاسه، چرخه آب و پلاستیک‌ها برای ایجاد بازی‌های جدید و خلاقانه با آب استفاده کرد.
-بازی با خمیر بازی: این بازی به کودکان اجازه می‌دهد تا با خمیر بازی، شکل‌های مختلفی بسازند و با آن‌ها بازی کنند. این بازی به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌هایی مانند توجه به جزئیات، تفکر خلاقانه و شناخت بصری را تقویت کنند.
-بازی با آوازخوانی: این بازی به کودکان اجازه می‌دهد تا با خواندن آواز و نواختن ساز، بازی کنند. این بازی به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌هایی مانند توجه، هماهنگی و تعامل اجتماعی را تقویت کنند.
-بازی با خاک: یکی از بازی‌های حسی محبوب، بازی با خاک است. در این بازی، کودکان به خاک لمس می‌کنند و با آن بازی می‌کنند. بهتر است از خاکی استفاده شود که به اندازه کافی نرم باشد تا بچه‌ها به راحتی با آن بازی کنند. همچنین می‌توان از ابزارهای کوچکی مانند قاشق، قیچی و سنگ استفاده کرد تا کودکان بتوانند شکل‌های مختلفی را در خاک بسازند.
-خمیر بازی و اسلایم: بازی با مواد نرم و چسبناک نیز به عنوان یکی دیگر از بازی‌های حسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این بازی، کودکان می‌توانند با موادی مانند خمیر بازی، پوستر رنگی، کره و سفیده تخیلی بازی کنند. بازی با مواد نرم و چسبناک به کودکان کمک می‌کند تا خلاقیت خود را تقویت کنند و با تجربه‌های مختلفی از آن‌ها لذت ببرند.
-بازی با نور و سایه: بازی با نور نیز به عنوان یکی دیگر از بازی‌های حسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این بازی، کودکان می‌توانند با استفاده از ابزارهایی مانند چراغ‌های رنگی، فلش‌ها و نورپردازی بازی کنند و با تجربه‌های مختلفی از نور لذت ببرند. بازی با نور به کودکان کمک می‌کند تا با مفاهیمی مانند رنگ، نور، سایه و تأثیرات آن‌ها آشنا شوند و خلاقیت خود را تقویت کنند.
در کل، بازی‌های حسی به عنوان یکی از راه‌های مهم در توسعه روانی و اجتماعی کودکان بسیار مهم هستند. این بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا به محیط پیرامون خود آشنا شوند و از تجربه‌های جدید لذت ببرند. همچنین، بازی‌های حسی باعث تقویت عضلات و مهارتهای حرکتی، افزایش توجه و تمرکز، تقویت حافظه، توانایی حل مسئله، پذیرش تفاوت‌ها و توسعه خلاقیت کودکان می‌شوند. برای انجام بازی‌های حسی، نیاز است که از ایمنی کودکان حتماً پیروی شود و بازی‌ها در حضور نظارت بزرگسالان انجام شود.
3. تمرین‌های تنفسی:
تمرین‌های تنفسی می‌تواند به کودکان کمک کند تا حواس خودرا بهبود بخشند و به ارتقای تمرکز و آرامش ذهنی آن‌ها کمک کند. به عنوان مثال، تمرین تنفس عمیق یا مدیتیشن می‌تواند به کودکان کمک کند تا بهبود تمرکز خود را تجربه کنند.
4. تمرین حرکتی:
تمرین حرکتی، مانند یوگا یا تمرینات کوششی، می‌تواند به کودکان کمک کند تا حواس خود را بهبود بخشند و به تمرکز و توجه بهتری دست یابند.
5. تماشای کارتون‌های آموزشی:
کارتون‌هایی که به حواس پنجگانه توجه دارند، می‌توانند به کودکان کمک کنند تا این حواس را بهترتر درک کنند و یاد بگیرند. این کارتون‌ها ممکن است به صورت ساده و جذاب، مفاهیم حواس پنجگانه را به کودکان توضیح دهند و از این راه کودکان را به یادگیری آن‌ها ترغیب کنند.
6. تمرینات تقویت حافظه:
تمرینات تقویت حافظه، مانند بازی حافظه، می‌تواند به کودکان کمک کند تا حواس خود را بهبود بخشند و بهبود حافظه خودرا تجربه کنند. این تمرینات می‌توانند به کودکان کمک کنند تا اطلاعات را بهتر به خاطر بسپارند و توجه به جزئیات بیشتری داشته باشند. در کل، برای یاد دادن حواس پنجگانه به کودکان، بهتر است از روش‌های متنوع و متناسب با سطح سنی و نیازهای آن‌ها استفاده کرد.
بازی‌های آموزشی، تمرین‌های تنفسی و حرکتی، تماشای کارتون‌های آموزشی، و تمرینات تقویت حافظه، می‌توانند به کودکان کمک کنند تا حواس خودرا بهبود بخشند و به تمرکز و توجه بهتری دست یابند. همچنین، با توجه به نیازهای کودکان، می‌توان از راهکارهای دیگری مانند تمرینات تفکر انتقادی، بازی‌های معمایی و حل مسئله، و تمرینات مهارتهای اجتماعی و ارتباطی نیز استفاده کرد.
سوالات متداول
بله، بازی‌های آموزش حواس پنجگانه به کودکان با ناتوانی یادگیری کمک می‌کند.
بله، بازی‌های آموزش حواس پنجگانه می‌تواند بهبود حافظه کودکان را فراهم کند. بازی‌هایی که به حواس پنجگانه توجه دارند، می‌تواند به کودکان کمک کند تا توجه و تمرکز خودرا بر روی جزئیات بیشتر کنند و اطلاعات را به خوبی به خاطر بسپارند. همچنین، بازی‌هایی که به توانایی حل مسئله و تصمیم‌گیری توجه دارند، می‌تواند بهبود فرآیند تصمیم‌گیری و پردازش اطلاعات در کودکان را نیز فراهم کند.
بله، بازی‌های آموزش حواس پنجگانه می‌تواند به کودکانی که دچار اختلال توجه و کمبود توجه هستند کمک کند. بازی‌هایی که به حواس پنجگانه توجه دارند، می‌توانند به کودکان کمک کنند تا توجه و تمرکز خودرا بهبود بخشند و بهبود عملکرد شناختی را فراهم کنند.
کلام آخر
آموزش حواس پنجگانه به کودکان با استفاده از بازی‌های آموزشی یک روش جذاب و موثر برای بهبود حواس کودکان است. بازی‌هایی که به حواس بینایی، شنوایی، لامسه، بو و چشیدن توجه دارند، می‌توانند به کودکان کمک کنند تا حواس خود را تقویت کنند و در نتیجه، در یادگیری بهتر و موفقیت در زندگی عمومی بهتر عمل کنند.
در نهایت، بازی‌های حسی به کودکان کمک می‌کنند تا با دنیای پیرامون خود آشنا شوند و مهارتهای مختلفی را تقویت کنند. در انتخاب بازی‌های حسی برای کودکان، باید به سن کودک، علاقه‌مندی‌های آن‌ها، محیط انجام بازی و نیازهای آن‌ها توجه کرد. همچنین، در انجام بازی‌های حسی، نیاز است که از ایمنی کودکان حتماً پیروی شود و بازی‌ها در حضور نظارت بزرگسالان انجام شود.
برای دستیابی به این هدف، می‌توان به کودکان آموزش داد که چگونه از حواس خود استفاده کنند و با استفاده از بازی‌های آموزشی، این مهارت را تقویت کنند. در نتیجه، مادرسان والدین می‌توانند با انتخاب بازی‌های مناسب برای کودکان خود، آن‌ها را بهبود حواس پنجگانه خود بخشیدند و باعث شوند که بهتر یاد بگیرند و به انجام وظایف خود در زندگی موفقیت بیشتری داشته باشند.
منابع مقاله: خلاقیت تیم تولید محتوای نورولند، مطالب اینستاگرام نورولند و مقالات وبسایت weareteachers , healthline
